نمونه دادخواست ملاقات فرزند از سوی زوج (پدر) + راهنمای کامل و فوری

حق ملاقات فرزند برای پدری که حضانت را بر عهده ندارد، یک حق اساسی و خدشه ناپذیر است که ریشه های عمیقی در سلامت روانی و عاطفی فرزند و حفظ پیوند ناگسستنی والد-فرزندی دارد. این حق نه تنها از منظر قانونی مورد حمایت قرار می گیرد، بلکه از ابعاد روانشناختی نیز برای رشد متعادل و سلامت آینده کودک حیاتی به شمار می آید. در شرایطی که والد دیگر، مانع از این ملاقات ها می شود یا محدودیت هایی ایجاد می کند، قانون راه را برای پیگیری این حق گشوده است.

جدایی و طلاق، اگرچه مسیر زندگی والدین را تغییر می دهد، اما هرگز نمی تواند پیوند عمیق یک پدر و فرزند را قطع کند. با این حال، بسیاری از پدران پس از جدایی با چالش های دشواری در مسیر ملاقات با فرزندانشان روبرو می شوند؛ چالش هایی که گاهی به ممانعت های مکرر یا عدم همکاری از سوی والد دیگر می انجامد. در چنین شرایطی، آگاهی از حقوق قانونی و مراحل اقدام برای درخواست ملاقات، کلید گشودن این گره های عاطفی و حقوقی است. این مقاله به عنوان یک راهنمای جامع و کاربردی، برای پدرانی تهیه شده است که در جستجوی راهی روشن برای احقاق حق ملاقات با فرزندان خود هستند. هدف، ارائه اطلاعات دقیق درباره قوانین مربوطه، مراحل گام به گام تقدیم دادخواست، و تمرکز ویژه بر اهمیت و نحوه درخواست «دستور موقت ملاقات فرزند» است تا بتوانند در کوتاه ترین زمان ممکن، دوباره آغوش خود را به روی فرزندانشان بگشایند و آن پیوند ارزشمند را تقویت کنند.

حق ملاقات فرزند از سوی پدر در نظام حقوقی ایران: چرا و چگونه؟

ملاقات با فرزند، فراتر از یک خواسته شخصی، حقی است که قانون برای هر دو والد، حتی پس از جدایی و عدم حضانت، به رسمیت شناخته است. این حق، در قلب نظام حقوقی ایران، نه تنها برای تضمین حقوق والدین، بلکه به طور ویژه برای حمایت از مصلحت عالیه فرزند تعریف شده است. پیوندی که بین پدر و فرزند شکل می گیرد، برای رشد سالم و متعادل کودک ضروری است و قطع شدن آن می تواند آسیب های روحی جبران ناپذیری به بار آورد.

مبنای قانونی حق ملاقات فرزند: ماده ۱۱۷۴ قانون مدنی

اساس و پایه حق ملاقات فرزند در نظام حقوقی ایران، به صراحت در ماده ۱۱۷۴ قانون مدنی بیان شده است. این ماده قانونی، روشن می سازد که:

«در صورتی که به علت طلاق یا به هر جهت دیگر ابوین طفل در یک منزل سکونت نداشته باشند هر یک از ابوین که طفل تحت حضانت او نمی باشد حق ملاقات طفل خود را دارد. تعیین زمان و مکان ملاقات و سایر جزئیات مربوط به آنها در صورت اختلاف بین ابوین با محکمه است.»

این ماده، به وضوح حق طبیعی و قانونی هر یک از والدین را که حضانت فرزند را بر عهده ندارند، برای ملاقات با او تایید می کند. نکته مهم این است که دادگاه، به عنوان مرجع حل اختلاف، وظیفه دارد در صورت عدم توافق والدین، زمان و مکان و جزئیات مربوط به ملاقات را به گونه ای تعیین کند که مصلحت فرزند در اولویت قرار گیرد. این بدان معناست که هیچ یک از والدین نمی توانند خودسرانه مانع ملاقات شوند و این حق، حتی در صورت عدم تمایل یکی از والدین، همچنان پابرجاست.

حق ملاقات فراتر از والدین: اجداد و خویشاوندان

گاهی اوقات، پیوند عاطفی فرزند، تنها به والدین محدود نمی شود، بلکه اجداد و سایر خویشاوندان نیز نقش مهمی در زندگی او ایفا می کنند. با وجود اینکه ماده ۱۱۷۴ قانون مدنی به صراحت از «ابوین» نام می برد، اما در رویه قضایی و با توجه به «مصلحت عالیه فرزند»، این حق می تواند به سایر خویشاوندان نزدیک، به ویژه اجداد پدری و مادری نیز تسری یابد. اگر دادگاه تشخیص دهد که ملاقات با پدربزرگ و مادربزرگ یا حتی عمو و خاله برای سلامت روحی و رشد عاطفی فرزند مفید و ضروری است، می تواند در این زمینه نیز رأی صادر کند. این رویکرد نشان دهنده نگاه فراگیر قانون به شبکه ی حمایتی اطراف کودک و اهمیت حفظ روابط خانوادگی اوست.

تمایز حضانت و حق ملاقات: دو حق مجزا اما مرتبط

یکی از مفاهیم کلیدی که بسیاری از پدران درگیر در این مسائل با آن مواجه می شوند، تمایز بین «حضانت» و «حق ملاقات» است. این دو مفهوم، اگرچه در ارتباط با فرزند مشترک مطرح می شوند، اما دو حق مجزا هستند که باید به درستی درک شوند:

• حضانت: به معنای نگهداری و تربیت فرزند است و شامل مسئولیت هایی همچون سرپرستی، تأمین نیازهای اولیه، و نظارت بر تربیت اخلاقی و جسمانی او می شود. حضانت، پس از طلاق، معمولاً با یکی از والدین است (مثلاً تا ۷ سالگی با مادر و پس از آن با پدر، مگر در موارد خاص).
• حق ملاقات: به معنای امکان دیدار و برقراری ارتباط با فرزند برای والدی است که حضانت را بر عهده ندارد. این حق، حتی در صورت سلب حضانت از یک والد، از او سلب نمی شود و هدف اصلی آن، حفظ پیوند عاطفی و روانی میان والد و فرزند است.

بنابراین، پدرانی که حضانت فرزند خود را ندارند، باید بدانند که این امر هرگز به معنای محرومیت از حق ملاقات نیست و این دو حق، مستقل از یکدیگر در قانون تعریف شده اند.

چرا پدر باید برای ملاقات فرزند دادخواست دهد؟ دلایل حقوقی و عاطفی

تصمیم برای تقدیم دادخواست ملاقات فرزند، اغلب از سر ناچاری و پس از تحمل کشمکش های عاطفی و ممانعت های والد دیگر صورت می گیرد. این اقدام، نه تنها یک ضرورت حقوقی، بلکه یک نیاز عمیق عاطفی برای هر دو طرف – پدر و فرزند – است:

• حفظ سلامت روحی و روانی فرزند: کودکان در سنین رشد به حضور هر دو والد برای شکل گیری شخصیت متعادل نیاز دارند. محرومیت از یکی از والدین می تواند منجر به اضطراب، افسردگی، احساس طردشدگی و مشکلات رفتاری در کودک شود. دادخواست ملاقات، گامی برای تضمین این سلامت است.
• حفظ رابطه پدر-فرزندی: رابطه پدر و فرزند، از اساسی ترین روابط انسانی است که نقش مهمی در هویت یابی، امنیت عاطفی و اجتماعی شدن کودک دارد. ممانعت از ملاقات، این رابطه را خدشه دار می کند و می تواند به مرور زمان آن را کمرنگ سازد.
• پایان دادن به ممانعت غیرقانونی والد دیگر: زمانی که والد دارای حضانت به صورت غیرقانونی مانع ملاقات می شود، تنها راهکار قانونی برای پایان دادن به این وضعیت، اقدام از طریق دادگاه است. دادگاه با صدور حکم ملاقات، به این کشمکش ها پایان می دهد و شرایط قانونی برای دیدارها را فراهم می کند.
• احساس حمایت قانون: برای پدری که در شرایط دشوار جدایی و عدم ملاقات با فرزند قرار دارد، اقدام قانونی می تواند احساس حمایت و بازگشت امید را به همراه داشته باشد. این اقدام، به او نشان می دهد که قانون از حق طبیعی اش دفاع می کند.

مراحل گام به گام تقدیم دادخواست ملاقات فرزند از سوی پدر

درک مراحل قانونی برای تقدیم دادخواست ملاقات فرزند، می تواند راهی روشن پیش روی پدرانی باشد که در پی احیای حق خود برای دیدار با فرزندشان هستند. این فرآیند، هرچند ممکن است در ابتدا پیچیده به نظر برسد، اما با آگاهی از جزئیات و طی کردن گام ها به صورت منظم، به مراتب آسان تر خواهد شد. برای یک پدر که احساس می کند پیوندش با فرزندش در خطر است، این مراحل به منزله بازیابی کنترل بر بخشی حیاتی از زندگی خانوادگی اش خواهد بود.

جمع آوری و آماده سازی مدارک لازم

اولین گام در مسیر تقدیم دادخواست، جمع آوری دقیق و کامل مدارک مورد نیاز است. مدارک، ستون فقرات پرونده محسوب می شوند و هرچه کامل تر و مستدل تر باشند، روند رسیدگی را تسهیل خواهند کرد. پدرانی که در صدد احیای حق ملاقات خود هستند، باید به دقت تمام مستندات را تهیه کنند:

• رونوشت مصدق (کپی برابر اصل) شناسنامه خواهان (پدر) و فرزند/فرزندان: این مدارک هویت شما و فرزندتان را تأیید می کنند.
• رونوشت مصدق سند ازدواج (عقدنامه) یا گواهی رابطه زوجیت: این سند، رابطه حقوقی بین شما و مادر فرزند را نشان می دهد.
• رونوشت مصدق طلاق نامه یا گواهی عدم امکان سازش (در صورت وجود): این سند، وضعیت جدایی قانونی را روشن می سازد.
• مدارک احتمالی اثبات ممانعت از ملاقات: این بخش بسیار مهم است. هرگونه مدرکی که نشان دهنده ممانعت والد دیگر از ملاقات باشد، می تواند به تقویت پرونده کمک کند. این مدارک می توانند شامل موارد زیر باشند:
  • پیامک ها و مکاتبات (چاپی و تصویری) که در آنها مادر از ملاقات ممانعت کرده است.
  • شهادت شهود (نام و مشخصات افرادی که شاهد ممانعت بوده اند).
  • گزارش های پلیس یا کلانتری در صورت مراجعه به آنها برای ملاقات و عدم همکاری.
  • هرگونه مستند دیگری که نشان دهنده تلاش شما برای ملاقات و عدم موفقیت در آن باشد.

جمع آوری این مدارک به پدر کمک می کند تا تصویری روشن و مستدل از وضعیت موجود به دادگاه ارائه دهد و از حقوق خود با پشتوانه کافی دفاع کند.

تعیین دادگاه صالح: دادگاه خانواده

پس از آماده سازی مدارک، باید مشخص شود که دادخواست به کدام مرجع قضایی باید تقدیم شود. در امور مربوط به خانواده، از جمله حق ملاقات فرزند، «دادگاه خانواده» صلاحیت رسیدگی دارد. اما نکته مهم تر، «صلاحیت محلی» دادگاه است. بر اساس قوانین، دادخواست ملاقات فرزند باید به دادگاه خانواده ای تقدیم شود که در «محل اقامت خوانده» (یعنی والدی که حضانت فرزند را بر عهده دارد و مانع ملاقات می شود) قرار دارد. این قانون برای تسهیل فرآیند دادرسی و دسترسی به خوانده وضع شده است. بنابراین، پدری که قصد دارد دادخواست ملاقات دهد، باید محل زندگی مادر فرزند را به دقت شناسایی و دادخواست خود را به دادگاه خانواده همان شهر یا حوزه قضایی ارائه دهد.

نحوه تنظیم دادخواست: اجزا و نکات کلیدی

دادخواست، سند رسمی است که از طریق آن، خواسته حقوقی شما به دادگاه اعلام می شود. تنظیم صحیح آن از اهمیت بالایی برخوردار است. یک دادخواست ملاقات فرزند، معمولاً شامل بخش های زیر است که هر پدر باید با دقت آنها را تکمیل کند:

1. خواهان (پدر): مشخصات کامل شما شامل نام، نام خانوادگی، کدملی، آدرس و شماره تماس.
2. خوانده (مادر): مشخصات کامل مادر فرزند شامل نام، نام خانوادگی، کدملی، آدرس و شماره تماس.
3. خواسته: این بخش قلب دادخواست است و باید به وضوح بیان شود. خواسته اصلی «صدور حکم مبنی بر تعیین مدت، زمان و مکان ملاقات اینجانب با فرزند مشترک» است. در صورت نیاز به فوریت، باید «صدور دستور موقت مبنی بر اجازه ملاقات با فرزند مشترک و تعیین زمان و مکان ملاقات، تا زمان صدور رأی قطعی» نیز به عنوان خواسته ثانویه و فوری ذکر شود. همچنین، معمولاً خواسته «محکومیت خوانده به پرداخت کلیه خسارات دادرسی» نیز اضافه می شود.
4. دلایل و منضمات: در این بخش، تمام مدارکی که قبلاً جمع آوری کرده اید، لیست می شوند (مانند رونوشت مصدق شناسنامه، عقدنامه، طلاق نامه، مدارک اثبات ممانعت، شهادت شهود).
5. شرح دادخواست: این بخش جایی است که پدر می تواند داستان خود و فرزندش را روایت کند. نگارش واضح، دقیق و مستدل این قسمت اهمیت فراوانی دارد. باید با ذکر تاریخ ها و وقایع مشخص، به شرح جزئیات بپردازید:
   • تاریخ ازدواج و تولد فرزند/فرزندان.
   • تاریخ جدایی یا طلاق (در صورت وقوع).
   • اینکه حضانت فرزند با چه کسی است.
   • شرح دقیق ممانعت ها یا محدودیت های ایجاد شده توسط والد دیگر برای ملاقات.
   • تاکید بر تأثیرات منفی عدم ملاقات بر روحیه فرزند و خود شما.
   • اصرار بر مصلحت عالیه فرزند برای برقراری ارتباط با هر دو والد.

   در این قسمت، لحن می تواند کمی عاطفی تر باشد، اما باید همواره مستدل و مبتنی بر واقعیت ها باشد. هدف این است که قاضی را متقاعد کنید که اقدام شما نه تنها برای حق شخصی شما، بلکه برای سعادت فرزندتان است.

ثبت دادخواست: از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی تا دادگاه

پس از تکمیل دادخواست و آماده سازی مدارک، نوبت به ثبت رسمی آن می رسد. امروزه، فرآیند ثبت دادخواست در ایران از طریق «دفاتر خدمات الکترونیک قضایی» انجام می شود. پدری که برای احقاق حق ملاقات فرزندش اقدام می کند، باید با در دست داشتن دادخواست تنظیم شده و کلیه مدارک، به یکی از این دفاتر مراجعه کند. در آنجا، دادخواست و مدارک به صورت الکترونیکی ثبت و به دادگاه خانواده صالح ارسال می شود. پس از ثبت، یک کد رهگیری به شما داده خواهد شد که با استفاده از آن می توانید وضعیت پرونده خود را پیگیری کنید. این فرآیند الکترونیکی، گامی مهم برای تسریع و شفافیت در دادرسی است و به پدران این امکان را می دهد که با سهولت بیشتری، روند حقوقی خود را دنبال کنند.

فوریت در ملاقات: درخواست دستور موقت ملاقات فرزند برای پدر

در کشمکش های عاطفی و حقوقی مربوط به ملاقات فرزند، زمان اغلب عنصر حیاتی است. هر روزی که فرزند از ملاقات با پدر محروم بماند، می تواند بر روح و روان او تأثیر منفی بگذارد. در چنین شرایطی، نظام حقوقی ایران راهکاری فوری را پیش بینی کرده است: «دستور موقت ملاقات فرزند». این ابزار حقوقی، می تواند نور امیدی برای پدرانی باشد که خواهان احیای سریع ارتباط با فرزندانشان هستند و نمی توانند تا پایان فرآیند طولانی دادرسی منتظر بمانند.

دستور موقت چیست و چرا برای پدران حیاتی است؟

«دستور موقت» در حقیقت یک حکم فوری و پیشگیرانه است که دادگاه، پیش از رسیدگی به ماهیت اصلی دعوا (یعنی درخواست دائمی ملاقات)، برای جلوگیری از ورود ضرر بیشتر یا حفظ وضع موجود صادر می کند. در مورد ملاقات فرزند، این دستور می تواند به معنای تعیین موقت زمان و مکان ملاقات باشد تا زمانی که دادگاه به اصل پرونده رسیدگی و حکم نهایی را صادر کند.

برای پدران، این دستور به دلایل زیر حیاتی است:

• جلوگیری از آسیب های روحی بیشتر: عدم ملاقات طولانی مدت، می تواند آسیب های عمیقی به روحیه فرزند و پدر وارد کند. دستور موقت، این وقفه را کوتاه می کند و از تشدید این آسیب ها جلوگیری می نماید.
• تضمین فوریت: با توجه به نیازهای عاطفی کودکان و اهمیت حضور هر دو والد در زندگی آنها، دستور موقت به پدر امکان می دهد تا بدون اتلاف وقت و انتظار برای حکم نهایی، ارتباط خود را با فرزندش از سر بگیرد.
• ابزاری برای اثبات اراده پدر: درخواست دستور موقت، نشان دهنده اراده جدی و مسئولانه پدر برای پیگیری حق ملاقات و حفظ رابطه با فرزند است.

این حکم فوری، به پدر این اطمینان خاطر را می دهد که قانون، در شرایط اضطراری، حامی او و فرزندش خواهد بود و اجازه نخواهد داد ممانعت های غیرقانونی، لطمه ای جدی به رابطه خانوادگی وارد آورد.

مبنای قانونی درخواست دستور موقت: ماده ۷ قانون حمایت خانواده و ماده ۳۱۰ ق.آ.د.م

درخواست دستور موقت ملاقات فرزند، پشتوانه ی قانونی محکمی دارد. دو ماده قانونی اصلی که این امکان را برای پدران فراهم می کنند، ماده ۷ قانون حمایت خانواده و ماده ۳۱۰ قانون آیین دادرسی مدنی هستند. این مواد، مزایای خاصی را در پرونده های مربوط به ملاقات فرزند به ارمغان می آورند:

• ماده ۷ قانون حمایت خانواده:
  

  «دادگاه می تواند پیش از اتخاذ تصمیم در مورد اصل دعوی به درخواست یکی از طرفین در اموری از قبیل حضانت، نگهداری و ملاقات طفل و نفقه زن و محجور که تعیین تکلیف آنها فوریت دارد بدون اخذ تأمین، دستور موقت صادر کند. این دستور بدون نیاز به تأیید رئیس حوزه قضایی قابل اجراء است.»

  این ماده به صراحت، به دادگاه اجازه می دهد که در مورد ملاقات طفل، بدون نیاز به اخذ «تأمین» (یعنی بدون نیاز به ارائه ضمانت مالی از سوی خواهان) دستور موقت صادر کند. همچنین، نکته مهم تر این است که این دستور، «بدون نیاز به تأیید رئیس حوزه قضایی قابل اجرا است» که سرعت اجرای آن را به شکل چشمگیری افزایش می دهد. این ویژگی ها، ماده ۷ را به ابزاری قدرتمند برای پدران در پیگیری حق ملاقات فرزند تبدیل کرده است.

• ماده ۳۱۰ قانون آیین دادرسی مدنی:
  

  «در اموری که تعیین تکلیف آن فوریت دارد، دادگاه به درخواست ذینفع برابر مواد زیر دستور موقت صادر می نماید.»

  این ماده، قاعده کلی صدور دستور موقت در امور فوری را بیان می کند و در کنار ماده ۷ قانون حمایت خانواده، چارچوب قانونی لازم برای درخواست دستور موقت ملاقات فرزند را تکمیل می نماید. در واقع، ماده ۷ قانون حمایت خانواده، به نوعی استثنا و تسهیل کننده برای شرایط خاص دعاوی خانوادگی، به ویژه ملاقات فرزند، محسوب می شود.

این مبانی قانونی، به پدران اطمینان می دهند که درخواست آنها برای دستور موقت، بر پایه محکم قانون استوار است و دادگاه به فوریت و با شرایط ویژه، به آن رسیدگی خواهد کرد.

نحوه درخواست دستور موقت: همراه با دادخواست اصلی یا پس از آن

برای پدری که قصد دارد دستور موقت ملاقات فرزند را درخواست کند، دو مسیر کلی وجود دارد که هر یک مزایای خود را دارد:

1. همراه با دادخواست اصلی: بهترین و معمول ترین شیوه این است که درخواست صدور دستور موقت، همان ابتدای امر و «همراه با دادخواست اصلی ملاقات فرزند» تقدیم شود. در این حالت، پدر در متن دادخواست خود، علاوه بر درخواست حکم نهایی ملاقات، به صراحت خواستار صدور دستور موقت نیز می شود. این روش، فرآیند را از ابتدا تسریع می بخشد و دادگاه می تواند در همان ابتدای رسیدگی به پرونده، به موضوع فوریت ملاقات بپردازد. با این رویکرد، پدر می تواند امید داشته باشد که قبل از صدور حکم نهایی، فرصت ملاقات با فرزندش را پیدا کند.
2. پس از تقدیم دادخواست اصلی (به صورت مجزا): اگر به هر دلیل، در زمان تقدیم دادخواست اصلی، درخواست دستور موقت مطرح نشد، پدر می تواند پس از آن و در حین رسیدگی به پرونده، با ارائه یک «دادخواست جداگانه» یا «لایحه» به دادگاه، تقاضای صدور دستور موقت را مطرح کند. در این حالت نیز دادگاه با توجه به فوریت و مصلحت فرزند، به این درخواست رسیدگی خواهد کرد.

انتخاب روش مناسب به شرایط خاص پرونده بستگی دارد، اما همواره توصیه می شود که در صورت وجود فوریت، درخواست دستور موقت از همان ابتدا و همراه با دادخواست اصلی مطرح شود تا کمترین زمان ممکن از دست برود و پیوند عاطفی پدر و فرزند، در اسرع وقت، مجدداً برقرار شود.

نمونه دادخواست ملاقات فرزند از سوی زوج (پدر) با درخواست دستور موقت

تنظیم یک دادخواست دقیق و کامل، از جمله مهمترین گام ها در فرآیند حقوقی ملاقات فرزند است. این سند، زبان شما در دادگاه خواهد بود و هر کلمه آن می تواند در نتیجه تأثیرگذار باشد. برای پدری که با چالش های ملاقات فرزند روبروست، داشتن یک نمونه عملی و تشریحی، می تواند راهنمایی مطمئن برای تدوین دادخواست خود باشد. این نمونه، نه تنها ساختار کلی را نشان می دهد، بلکه با بیانی عاطفی و مستدل، احساسات و دلایل پدر را به قاضی منتقل می کند.

راهنمای گام به گام تکمیل نمونه دادخواست

قبل از ارائه متن کامل دادخواست، لازم است به توضیح دقیق هر فیلد بپردازیم تا پدران بتوانند با آگاهی کامل، اطلاعات خود را در جای صحیح وارد کنند:

1. ریاست محترم دادگاه خانواده شهرستان [نام شهر]: نام شهر محل اقامت خوانده (مادر) را وارد کنید.
2. مشخصات خواهان (پدر):
   • نام و نام خانوادگی: [نام کامل پدر]
   • نام پدر: [نام پدرِ خواهان]
   • کد ملی: [کد ملی خواهان]
   • اقامتگاه: [آدرس دقیق و کامل خواهان]
3. مشخصات خوانده (مادر):
   • نام و نام خانوادگی: [نام کامل مادر]
   • نام پدر: [نام پدرِ خوانده]
   • کد ملی: [کد ملی خوانده]
   • اقامتگاه: [آدرس دقیق و کامل خوانده (مادر)]
4. خواسته: این بخش باید به دقت تکمیل شود. موارد زیر به ترتیب اهمیت و فوریت درج می شوند:
   • بدواً صدور دستور موقت مبنی بر اجازه ملاقات با فرزند مشترک (نام فرزند/فرزندان) و تعیین زمان و مکان ملاقات، تا زمان صدور رأی قطعی.
   • صدور حکم مبنی بر تعیین مدت، زمان و مکان ملاقات اینجانب با فرزند مشترک (نام فرزند/فرزندان).
   • محکومیت خوانده به پرداخت کلیه خسارات دادرسی.
5. دلایل و منضمات: در این قسمت، تمامی مدارکی که قبلاً جمع آوری کرده اید، لیست می شوند. به عنوان مثال:
   • رونوشت مصدق شناسنامه خواهان
   • رونوشت مصدق شناسنامه فرزند/فرزندان مشترک
   • رونوشت مصدق سند ازدواج (عقدنامه)
   • رونوشت مصدق طلاق نامه (در صورت وقوع)
   • شهادت شهود (در صورت وجود)
   • تصاویر پیامک ها یا مکاتبات مربوط به ممانعت از ملاقات (در صورت وجود)
   • هرگونه مدرک دیگر که به اثبات حق شما کمک می کند.
6. شرح دادخواست: این مهم ترین بخش است که باید به طور کامل و با جزئیات دقیق، روایتگر وضعیت شما باشد. به سناریوی فرضی زیر دقت کنید و آن را با شرایط خود تطبیق دهید.

متن کامل و قابل ویرایش نمونه دادخواست

ریاست محترم دادگاه خانواده شهرستان [نام شهر]

با سلام و احترام،

احتراماً به استحضار عالی می رساند:

اینجانب [نام و نام خانوادگی خواهان]، به موجب عقدنامه شماره [شماره عقدنامه] مورخ [تاریخ عقد] صادره از دفترخانه ازدواج شماره [شماره دفترخانه] شهرستان [نام شهرستان محل عقد] با خوانده محترم سرکار خانم [نام و نام خانوادگی خوانده] عقد ازدواج دائم منعقد نمودم. ثمره این ازدواج، فرزند مشترکی به نام [نام و نام خانوادگی فرزند] متولد [تاریخ تولد فرزند] است که در حال حاضر [سن فرزند] سال دارد. به دلیل اختلافات پیش آمده در زندگی مشترک، اینجانب و خوانده محترم، به موجب طلاق نامه شماره [شماره طلاق نامه] مورخ [تاریخ طلاق] صادره از دفترخانه طلاق [شماره دفترخانه طلاق] از یکدیگر جدا شدیم. (یا: در حال حاضر جدا از یکدیگر زندگی می کنیم و رابطه زوجیت ما ادامه دارد، اما فرزندمان تحت حضانت خوانده محترم است و بنده از ایشان جدا زندگی می کنم.)

متأسفانه، از زمان جدایی و قرار گرفتن حضانت فرزند مشترک، [نام فرزند]، نزد خوانده محترم، ایشان به بهانه های مختلف و واهی، از ملاقات اینجانب با فرزند دلبندم ممانعت به عمل می آورند. (می توانید جزئیات بیشتری از ممانعت ها را ذکر کنید: به عنوان مثال، در تاریخ های [تاریخ های مشخص] با وجود هماهنگی قبلی، ایشان از تحویل فرزند جهت ملاقات امتناع ورزیدند و تلفن ها و پیامک های اینجانب را بی پاسخ گذاشتند. مستندات این مکاتبات و تلاش ها ضمیمه دادخواست است.) این ممانعت ها نه تنها موجب رنجش روحی و عاطفی اینجانب گردیده است، بلکه به وضوح آثار منفی بر روحیه لطیف فرزند مشترک، [نام فرزند]، گذاشته و می تواند آسیب های جبران ناپذیری به سلامت روانی و عاطفی او در آینده وارد سازد. فرزند مشترک به شدت نیازمند حضور و محبت هر دو والد است و عدم ارتباط با پدرش، حق طبیعی و انسانی او را برای داشتن یک خانواده کامل، حتی پس از جدایی والدین، پایمال می کند.

با عنایت به مراتب فوق و مستنداً به ماده ۱۱۷۴ قانون مدنی که حق ملاقات هر یک از ابوین را با فرزند خود، حتی در صورت عدم حضانت، به رسمیت شناخته است، و همچنین با توجه به ماده ۷ قانون حمایت خانواده که امکان صدور دستور موقت بدون اخذ تأمین را در امور فوری خانواده، از جمله ملاقات طفل، پیش بینی نموده است، و به دلیل فوریت امر و جلوگیری از تداوم آسیب های روحی و روانی به اینجانب و فرزند مشترک و برای حفظ مصلحت عالیه فرزند، تقاضای رسیدگی و صدور حکم به شرح ذیل از آن مقام محترم قضایی استدعا می شود:

1. بدواً صدور دستور موقت مبنی بر اجازه ملاقات اینجانب با فرزند مشترک، [نام فرزند]، و تعیین زمان و مکان ملاقات به صورت [مثلاً: دو روز در هفته، از صبح تا عصر، در محل مناسب و با حضور فرد مورد اعتماد طرفین] تا زمان صدور رأی قطعی در خصوص اصل دعوا.
2. در ماهیت دعوا، صدور حکم شایسته مبنی بر تعیین مدت، زمان و مکان ملاقات اینجانب با فرزند مشترک، [نام فرزند]، به صورت دائمی، مطابق با عرف و مصلحت طفل.
3. محکومیت خوانده محترم به پرداخت کلیه خسارات دادرسی در حق اینجانب.

پیشاپیش از بذل توجه و دستور مساعد حضرتعالی کمال تشکر و امتنان را دارم.

با تشکر و تجدید احترام

نام و نام خانوادگی خواهان (پدر):

امضاء و تاریخ:

آشنایی با متن دستور موقت ملاقات فرزند صادره از دادگاه

زمانی که یک پدر، پس از تقدیم دادخواست و درخواست دستور موقت، با رأی مثبت دادگاه مواجه می شود، در حقیقت گامی بسیار مهم در مسیر احقاق حق خود و فرزندش برداشته است. درک ماهیت و فرمت «دستور موقت ملاقات فرزند» صادر شده از دادگاه، به او کمک می کند تا با آمادگی و آگاهی بیشتری، به اجرای آن اقدام کند و بداند که چه انتظاری از این حکم قانونی می تواند داشته باشد. این سند، نماد حمایت قانون از پیوند خانوادگی است.

درک محتوا و فرمت دستور موقت

یک «دستور موقت ملاقات فرزند» که از سوی دادگاه صادر می شود، سندی رسمی است که جزئیات و شرایط ملاقات را به صورت موقت تعیین می کند. اگرچه فرمت دقیق آن ممکن است در شعب مختلف دادگاه ها کمی تفاوت داشته باشد، اما محتوای اصلی و اطلاعات کلیدی آن همواره ثابت است. معمولاً این سند شامل موارد زیر است:

• شماره پرونده و شماره دادنامه: مشخص کننده هویت پرونده در سیستم قضایی.
• شعبه صادرکننده: نام شعبه دادگاه خانواده ای که دستور را صادر کرده است.
• مشخصات خواهان (پدر) و خوانده (مادر): اطلاعات دقیق شناسایی هر دو والد.
• خواسته: معمولاً به «صدور دستور موقت مبنی بر تعیین زمان و مکان ملاقات فرزند» اشاره دارد.
• متن دقیق تصمیم دادگاه: این بخش، مهم ترین قسمت دستور موقت است و به صراحت، جزئیات ملاقات را تعیین می کند. مثلاً ممکن است آمده باشد:
  

  «دادگاه با عنایت به درخواست خواهان و به منظور رعایت مصلحت عالیه طفل، آقای [نام فرزند] متولد [تاریخ تولد فرزند]، و جلوگیری از قطع ارتباط عاطفی با پدرش، بدواً و تا زمان رسیدگی و صدور حکم نهایی در اصل دعوا، دستور موقت مبنی بر اجازه ملاقات خواهان با فرزند مشترک به مدت ۳ ساعت در هر هفته صادر می نماید. زمان ملاقات روزهای پنج شنبه هر هفته از ساعت ۱۲ ظهر تا ۱۵ عصر در محل دفتر مشاوره خانواده دادگستری [نام شهر] (یا: در مکان مناسب و تحت نظارت کلانتری [شماره کلانتری]) تعیین و ابلاغ می گردد. این دستور به لحاظ فوریت امر، بدون نیاز به تأمین و قبل از ابلاغ قابل اجرا می باشد.»

  این بخش به پدر اجازه می دهد تا با اطمینان از حمایت قانون، برای اجرای ملاقات در زمان و مکان مشخص شده اقدام کند.

• قابلیت اجرا: تاکید بر اینکه دستور بدون نیاز به تأیید رئیس حوزه قضایی قابل اجرا است.
• محدودیت زمانی: اشاره به اینکه دستور موقت، تا زمان صدور رأی قطعی یا حداکثر برای مدت مشخصی (مانند ۶ ماه در صورت عدم اتخاذ تصمیم نهایی) اعتبار دارد.

آشنایی با این جزئیات، به پدری که این حکم را دریافت می کند، کمک می کند تا از حقوق و مسئولیت های خود در این مرحله آگاه باشد و بتواند به درستی برای اجرای آن برنامه ریزی کند.

نحوه اجرای دستور موقت و پیامدهای عدم رعایت آن

صدور دستور موقت، نقطه شروعی برای بازگشت به ملاقات با فرزند است. اما مهم تر از صدور آن، «نحوه اجرای دستور موقت» و اطمینان از رعایت آن توسط والد دیگر است. پدری که دستور موقت را در دست دارد، می تواند برای اجرای آن به دادگستری یا حتی در موارد خاص، به کلانتری مراجعه کند و خواستار اجرای حکم شود.

در صورتی که والد دارای حضانت، پس از ابلاغ دستور موقت، همچنان از اجرای آن استنکاف ورزد یا مانع ملاقات شود، قانون راهکارهای مشخصی برای برخورد با این تخلف پیش بینی کرده است. یکی از مهمترین آنها، «ماده ۴۰ قانون حمایت خانواده» است که بیان می دارد:

«هرکس از اجرای حکم دادگاه در مورد حضانت طفل استنکاف کند یا مانع اجرای آن شود یا از استرداد طفل امتناع ورزد، حسب تقاضای ذینفع و به دستور دادگاه صادرکننده رأی نخستین تا زمان اجرای حکم بازداشت می شود.»

این ماده، به پدر اطمینان می دهد که قانون، قدرت اجرایی لازم را برای تضمین حق ملاقات دارد. در صورت عدم رعایت دستور موقت، پدر می تواند با مراجعه به دادگاه صادرکننده حکم، درخواست «اجرای حکم» و در صورت لزوم، «بازداشت فرد مستنکف» را مطرح کند. این امر نشان دهنده قاطعیت قانون در حمایت از مصلحت فرزند و حقوق والدین در زمینه ملاقات است و به پدر ابزاری قوی برای مقابله با ممانعت های احتمالی می دهد.

نکات کلیدی و توصیه های مهم حقوقی و روانشناختی برای پدران

فرآیند پیگیری حق ملاقات فرزند، نه تنها یک مسیر حقوقی، بلکه یک سفر عاطفی و روانشناختی است که نیازمند صبر، آگاهی و رویکردی مسئولانه است. پدرانی که در این راه قدم می گذارند، با چالش های متعددی روبرو می شوند که مدیریت صحیح آنها می تواند به سلامت روان خود و فرزندشان کمک شایانی کند. در ادامه، به نکات کلیدی و توصیه های مهمی اشاره می شود که می تواند راهگشای این مسیر باشد.

اهمیت تمرکز بر مصلحت عالیه فرزند

در تمام مراحل پیگیری حق ملاقات، مهمترین اصلی که باید در ذهن هر پدر حاضر باشد، «مصلحت عالیه فرزند» است. دادگاه نیز همواره بر این مبنا تصمیم گیری می کند. به جای تمرکز صرف بر حق خود برای ملاقات، پدر باید نشان دهد که این ملاقات ها برای رشد، سلامت روحی و سعادت فرزندش ضروری است. این دیدگاه، نه تنها پرونده حقوقی را تقویت می کند، بلکه به پدر کمک می کند تا از درگیری های بیهوده با والد دیگر دوری کند و هدف اصلی خود را که همان ارتباط سالم با فرزندش است، حفظ نماید. رفتار والد، حتی در مراحل دادرسی، می تواند در این مصلحت موثر باشد.

راهکارهای حفظ آرامش و پرهیز از درگیری

ملاقات فرزند پس از جدایی، اغلب با تنش ها و احساسات پیچیده همراه است. حفظ آرامش و پرهیز از درگیری های کلامی یا فیزیکی با والد دیگر، نه تنها به نفع پرونده حقوقی شماست، بلکه از همه مهم تر، از آسیب رساندن به فرزندتان جلوگیری می کند. کودکان به سرعت تحت تأثیر تنش های والدین قرار می گیرند. سعی کنید حتی در شرایط تحریک آمیز، خویشتن داری خود را حفظ کنید و در صورت بروز مشکل، موضوع را به مجاری قانونی ارجاع دهید، نه به درگیری های شخصی. استفاده از مکان های عمومی یا تحت نظارت برای ملاقات ها می تواند به کاهش تنش ها کمک کند.

مستندسازی دقیق: برگ برنده در فرآیند حقوقی

همانطور که قبلاً ذکر شد، مستندسازی دقیق هرگونه تلاش برای ملاقات و ممانعت های احتمالی، برگ برنده شما در دادگاه خواهد بود. هر پیامک، ایمیل، تماس تلفنی ضبط شده (با رعایت قوانین مربوطه)، یا حتی شهادت شهود مبنی بر تلاش شما برای ملاقات و عدم موفقیت در آن، می تواند به قاضی در درک صحیح وضعیت کمک کند. ثبت تاریخ ها و جزئیات وقایع، حتی اگر کوچک به نظر برسند، می تواند به ساخت یک پرونده قوی منجر شود. این شواهد، داستان شما را نه از زبان احساسات، بلکه از زبان واقعیت ها بیان می کنند.

همراهی با وکیل متخصص خانواده: پشتوانه ای مطمئن

فرآیندهای حقوقی، به ویژه در امور خانواده که با پیچیدگی های عاطفی همراه است، می تواند برای افراد ناآشنا بسیار طاقت فرسا باشد. همراهی با یک وکیل متخصص خانواده، نه تنها به شما کمک می کند تا مراحل قانونی را با دقت و سرعت بیشتری طی کنید، بلکه به عنوان یک پشتوانه حقوقی و مشاور، می تواند شما را در مدیریت جنبه های عاطفی و جلوگیری از اشتباهات یاری رساند. یک وکیل مجرب می تواند بهترین استراتژی را برای پرونده شما تعیین کند، در تنظیم دادخواست و جمع آوری مدارک کمک کند و از حقوق شما در دادگاه به بهترین نحو دفاع نماید. این همراهی، احساس امنیت و اطمینان خاطر را برای پدری که در یک مسیر دشوار قدم گذاشته است، به ارمغان می آورد.

نتیجه گیری: تضمین حق پدر با پشتوانه قانون

در این سفر پیچیده و پر فراز و نشیب حقوقی و عاطفی، همواره یادآوری می شود که حق ملاقات فرزند برای پدر، فراتر از یک امتیاز، یک ضرورت قانونی و یک نیاز عمیق انسانی است که سلامت و رشد متعادل فرزند را تضمین می کند. قانون گذار ایرانی با درک اهمیت این پیوند ناگسستنی، حمایت قاطعی از حقوق پدران در این زمینه به عمل آورده و ابزارهای قانونی، از جمله دادخواست ملاقات و «دستور موقت ملاقات فرزند» را برای احقاق این حق فراهم آورده است.

پدرانی که با ممانعت یا محدودیت در ملاقات با فرزندان خود مواجه هستند، نباید امید خود را از دست بدهند. با آگاهی از مبانی قانونی، جمع آوری مستندات لازم، تنظیم دقیق دادخواست و درخواست راهکار فوری دستور موقت، می توانند گام های مؤثری برای بازیابی این حق بردارند. دادگاه های خانواده با رویکردی که «مصلحت عالیه فرزند» را محور قرار می دهند، آماده رسیدگی به این دعاوی و صدور احکام لازم هستند.

بهترین راه برای تضمین موفقیت در این مسیر، همواره بهره گیری از دانش و تجربه یک وکیل متخصص خانواده است. مشاوره با یک وکیل آگاه، می تواند از ابتدا تا انتهای فرآیند، راهنمایی های ارزشمندی ارائه دهد و با مدیریت صحیح پرونده، به شما کمک کند تا با کمترین چالش و در سریع ترین زمان ممکن، دوباره آغوش خود را به روی فرزندتان بگشایید و پیوندی را که شایسته هر دو شماست، تقویت کنید.

منابع:

• قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران
• قانون حمایت خانواده مصوب ۱۳۹۱
• قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی