جزیره پوگلیا

جزیره پوگلیا، نامی که در دل تالاب ونیز پنهان شده، یکی از مخوف ترین و ممنوع ترین نقاط ایتالیاست. این جزیره کوچک، داستانی تلخ و هولناک از طاعون، جنون و ارواح سرگردان را در خود جای داده که آن را به «جزیره ارواح» شهرت داده است.

در میان جزایر سرسبز و دل انگیز تالاب ونیز، جایی که قایق ها آرام بر آب شناورند و خورشید بر بناهای تاریخی شهر می تابد، نقطه ای وجود دارد که سایه های سنگین گذشته بر آن چیره گشته اند. این نقطه، جزیره پوگلیا است؛ مکانی که هر گوشه آن داستانی از رنج، مرگ و اسرار ناگفته را در سینه دارد. از همان بدو ورود، حس غریب و نگران کننده ای بر بازدیدکننده مستولی می شود؛ گویی جزیره خود نفس می کشد و زمزمه هایی از قرن ها درد را به گوش می رساند. این جزیره به دلیل تاریخچه تاریک خود، نه تنها در ایتالیا بلکه در سراسر جهان به عنوان «ترسناک ترین جزیره جهان» و «جزیره نفرین شده» شهرت یافته و ورود به آن برای همیشه ممنوع گشته است.

جزیره پوگلیا کجاست؟

برای یافتن جزیره پوگلیا، باید به قلب تالاب ونیز در شمال ایتالیا سفر کرد. این جزیره کوچک، تنها یکی از ۱۶۶ جزیره پراکنده در این تالاب است که در فاصله کمی از سواحل لیدو و شهر تاریخی ونیز قرار دارد. شاید در نگاه اول، وسعت کم آن (حدود ۷ هکتار) و پوشش گیاهی انبوه، آن را همچون نگینی سبز و بی آزار در میان آبی آرام تالاب نشان دهد. یک کانال باریک آب، پوگلیا را به دو قسمت تقسیم کرده و به آن شکلی خاص بخشیده است. اما این ظاهر آرام و فریبنده، تضاد عمیقی با گذشته هولناک و اسرارآمیز جزیره دارد؛ گذشته ای که آن را به نمادی از وحشت و مکان های ترسناک ایتالیا تبدیل کرده است.

تاریخچه تاریک پوگلیا: از سکونت تا متروکه شدن

گذشته جزیره پوگلیا، فصلی تاریک و غم انگیز در دل تاریخ بشریت است که با هر ورق آن، حس وحشت و اندوه در دل خواننده ریشه می دواند. این جزیره، شاهد رویدادهایی بوده که آن را به معنای واقعی کلمه، به گورستانی عظیم و شکنجه گاهی برای بی گناهان تبدیل کرده است.

ریشه های اولیه و سکونت

نخستین ردپاهای سکونت انسان در پوگلیا، به قرن نهم میلادی بازمی گردد. در آن زمان، پس از سقوط امپراتوری روم، مردمان ثروتمند ونیز و مناطق اطراف، به دنبال پناهگاهی امن بودند. آن ها پوگلیا را به دلیل اندازه کوچک و موقعیتش در تالاب، مکانی ایده آل یافتند؛ جایی که کمتر مورد توجه مهاجمان قرار می گرفت و می توانستند زندگی آرامی را در آن بگذرانند. اما این آرامش دوام چندانی نداشت. در سال ۱۳۷۹ میلادی، با حمله نیروهای جنوا به ونیز، ساکنان پوگلیا مجبور به ترک خانه های خود شدند و جزیره تا اواسط قرن شانزدهم میلادی، در سکوت و مهجوریت فرورفت. گویا این متروکه شدن اولیه، پیش درآمدی بود بر سرنوشت شوم تری که در انتظار این خاک بود.

طاعون سیاه: گورستان عظیم بشریت

قرن ها بعد، زمانی که سایه وحشتناک «طاعون سیاه» بر اروپا و به ویژه شهر ونیز سنگینی می کرد، جزیره پوگلیا وارد فصلی جدید و بی نهایت دلخراش از تاریخ خود شد. در قرن چهاردهم، طاعون با قدرت ویرانگر خود، جان میلیون ها نفر را گرفت. ونیز، به دلیل موقعیت بندری و تجارت دریایی خود، به شدت از این همه گیری آسیب دید و مسئولین بهداشت، به دنبال راهی برای مهار این بیماری مهلک بودند.

در سال ۱۷۷۶ میلادی، پوگلیا تحت نظارت «اداره سلامت و درمان عمومی» قرار گرفت و به یک ایستگاه بازرسی و قرنطینه تبدیل شد. هر کشتی که قصد ورود به ونیز را داشت، ابتدا باید در این جزیره لنگر می انداخت و مسافرانش از نظر علائم طاعون مورد معاینه قرار می گرفتند. اما این تنها آغاز تراژدی بود. در سال ۱۷۹۳، با افزایش بیماران، پوگلیا به صورت موقت و سپس در سال ۱۸۰۵، به صورت دائمی به «لازارتو» (مرکز قرنطینه و بستری بیماران طاعون) تبدیل شد.

تصور کنید که در آن روزهای تاریک، بیش از ۱۶۰ هزار نفر از قربانیان طاعون در این جزیره جان خود را از دست دادند. اجساد بی جان، یکی پس از دیگری در گودال های دسته جمعی دفن می شدند و بسیاری از کسانی که حتی زنده بودند، اما علائم بیماری را نشان می دادند، زنده زنده سوزانده می شدند تا از شیوع بیشتر جلوگیری شود. گفته می شود که امروزه، نزدیک به ۵۰ درصد از خاک جزیره، از خاکستر و اجساد تجزیه شده قربانیان طاعون تشکیل شده است؛ فاجعه ای انسانی که هر وجب این خاک را با رنج و مرگ عجین کرده است. این تراژدی، جزیره طاعون ونیز را برای همیشه در تاریخ ثبت کرد.

تیمارستان مخوف: شکنجه گاه بیماران روانی

پس از پایان کابوس طاعون، پوگلیا نفس راحتی نکشید. در سال ۱۹۲۲ میلادی، این جزیره دوباره جان گرفت، اما این بار نه با زندگی، بلکه با جنون. یک مرکز درمانی روانی در این جزیره تأسیس شد؛ جایی که قرار بود بیماران را درمان کند، اما به شکنجه گاهی هولناک تبدیل گشت. داستان های وحشتناکی از آزمایش های غیرانسانی، سوءاستفاده های بی شرمانه و شکنجه های بی رحمانه بر بیماران روانی در این تیمارستان نقل می شود. بیماران نه تنها تحت درمان نبودند، بلکه به معنای واقعی کلمه به «موش های آزمایشگاهی» برای یک پزشک دیوانه تبدیل شده بودند.

شایعات درباره این پزشک، هر انسانی را به لرزه می اندازد. گفته می شود او بیماران را تحت آزمایش های مخوفی قرار می داد؛ از جمله سوراخ کردن جمجمه با دریل های دستی، بدون هیچ گونه بی حسی یا مراقبت های لازم. هدف او درمان جنون بود، اما روش هایش چیزی جز شکنجه محض نبود. روح بیماران درهم شکسته می شد و جسمشان در برابر آزمایش های وحشتناک، تاب نمی آورد. این تیمارستان، تیمارستان پوگلیا، به نمادی از ظلم و ستم در تاریخ پزشکی تبدیل شد.

سرانجام، سرنوشت پزشک دیوانه نیز به تراژدی پیوند خورد. گفته می شود او در برج ناقوس (Bell Tower) جزیره، که بلندترین سازه آن بود، خودکشی کرد. افسانه های محلی بر این باورند که ارواح قربانیان او را آزار می دادند و در نهایت او را وادار به پرتاب خود از بالای برج کردند. برخی نیز معتقدند که روح او هنوز در برج سرگردان است و زمزمه های جنون آمیزش شنیده می شود. در سال ۱۹۶۸، به دلیل گزارش های متعدد از جرایم غیرانسانی و نقض فاحش حقوق بیماران، تیمارستان برای همیشه بسته شد و جزیره دوباره به حال خود رها گشت.

متروکه شدن و تلاش های ناموفق

پس از بسته شدن تیمارستان، پوگلیا برای مدت کوتاهی به امور کشاورزی اختصاص یافت، اما این تلاش نیز به سرعت متوقف شد. جزیره برای چندین دهه کاملاً متروکه باقی ماند، با ساختمان های فرسوده و درختانی که به آرامی آن را در خود می بلعیدند. دولت ایتالیا بارها تلاش کرده است تا این جزیره را به مزایده بگذارد و حتی در سال ۲۰۱۴، پیشنهادی برای تبدیل آن به یک هتل لوکس مطرح شد. اما هیچ یک از این تلاش ها به نتیجه نرسید.

دلیل این عدم موفقیت چیست؟ شایعات درباره «نفرین» جزیره و حضور ارواح، چنان قدرتمند است که هیچ سرمایه گذاری حاضر به خطر کردن نیست. گویا هاله ترس و وحشتی که بر Poveglia Island سایه افکنده، قدرتمندتر از هر انگیزه ی مالی است. این جزیره همچنان تحت مالکیت دولت ایتالیاست و ورود به آن برای عموم مردم ممنوع است؛ ممنوعیتی که خود به جذابیت مرموز و هولناک آن می افزاید و سوالات بی شماری را در ذهن کنجکاوان ایجاد می کند. چرا جزیره پوگلیا ممنوع است؟ شاید برای حفظ اسرار تاریک آن، شاید برای جلوگیری از کنجکاوی های خطرناک، یا شاید برای محافظت از بازدیدکنندگان در برابر چیزی که تنها جزیره از آن خبر دارد.

چرا پوگلیا جزیره ارواح نامیده می شود؟ (افسانه ها و مشاهدات)

شهرت پوگلیا به عنوان «جزیره ارواح ایتالیا» تنها به دلیل تاریخچه تلخ و واقعی آن نیست؛ بلکه به دلیل افسانه ها و مشاهدات ماوراءالطبیعه ای است که دهان به دهان گشته و هاله وحشت را در اطراف آن پرورانده است. کسانی که پا به این جزیره گذاشته اند، یا داستان های آن را شنیده اند، نمی توانند از حس سرما و دلهره ای که بر روحشان می نشیند، فرار کنند.

ارواح قربانیان طاعون

باور گسترده ای وجود دارد که ارواح صدها هزار نفری که مظلومانه در دوران طاعون در پوگلیا جان باختند، هنوز در جزیره سرگردان هستند. مردمی که بدون هیچ درمانی، تنها در انتظار مرگ لحظه شماری می کردند، یا حتی زنده زنده سوزانده می شدند، آرامشی پس از مرگ نیافته اند. گزارش های متعددی از شنیدن شیون ها، ناله ها، سرفه های دلخراش و گریه های از سر درد از گذشته، از سراسر جزیره به گوش می رسد؛ صداهایی که گاهی چنان واضح اند که گویی قربانیان طاعون هنوز در آنجا حضور دارند و رنج هایشان را فریاد می زنند. این داستان های ترسناک پوگلیا قلب هر شنونده ای را به درد می آورد.

ارواح بیماران روانی و پزشک دیوانه

علاوه بر قربانیان طاعون، باور بر این است که ارواح بیماران روانی که در تیمارستان پوگلیا شکنجه شدند و همچنین روح پزشک دیوانه ای که خود قربانی جنون و شاید ارواح شد، در جزیره حضور دارند. بسیاری از بازدیدکنندگان شجاع (و البته غیرقانونی) که پا به جزیره گذاشته اند، از حس نگاهی سنگین، زمزمه های نامفهوم و حتی لمس شدن توسط نیروهای نامرئی سخن گفته اند. برخی از این ارواح را خشن و آزاردهنده توصیف می کنند که به بازدیدکنندگان نزدیک می شوند و حس ترس را در آن ها زنده می کنند. داستان خودکشی پزشک از برج ناقوس نیز به این باور دامن می زند که او توسط ارواح تسخیر شده بود و حتی پس از مرگ نیز، در این مکان نفرین شده، آرامشی نیافته است.

داستان های محلی و تجربیات افراد

تجربیات و داستان های محلی، به شهرت جزیره ارواح به شدت افزوده اند. یکی از مشهورترین روایت ها، مربوط به خانواده ای است که سال ها پیش تصمیم گرفتند شبی را در جزیره بگذرانند. اما نیمه های شب، با وحشت تمام جزیره را ترک کردند. دلیلشان را هرگز فاش نکردند، اما گفته می شود صورت دختر نوجوان خانواده، دچار جراحت های شدید و غیرقابل توضیح شده بود که نیاز به بخیه داشت.

روایت دیگری از مردی نقل می شود که به محض ورود به جزیره، صدایی تهدیدآمیز و کاملاً واضح را شنید که به او دستور می داد فوراً جزیره را ترک کند و هرگز بازنگردد. ماهیگیران محلی نیز داستان های خود را دارند. گفته می شود یکی از آن ها، پس از یافتن اجزای بدن انسان در تور ماهیگیری خود در نزدیکی جزیره پوگلیا، برای همیشه از ماهیگیری در اطراف آن دست کشید و دیگر به آن منطقه نزدیک نشد. این ها عمدتاً داستان های تأیید نشده و برآمده از باورهای محلی هستند، اما همین ها هستند که به جزیره نفرین شده هاله مرموز و جذابیت وحشتناکی بخشیده اند. این روایت ها، هرچند ممکن است ریشه هایی در واقعیت نداشته باشند، اما به خوبی حس و حال حاکم بر جزیره و ترس عمیقی که در دل مردمان محلی از آن ریشه دوانده، را به تصویر می کشند.

ممنوعیت ورود و وضعیت کنونی

با وجود همه افسانه ها و داستان های هولناک، شاید یکی از مهم ترین دلایل شهرت جزیره پوگلیا، ممنوعیت مطلق ورود به آن توسط دولت ایتالیا باشد. امروزه، هرگونه تلاش برای پا گذاشتن به این جزیره، غیرقانونی محسوب می شود و می تواند عواقب جدی به دنبال داشته باشد. این ممنوعیت، خود بر کنجکاوی و حس ماجراجویی افرادی که به دنبال مکان های ترسناک ایتالیا هستند، افزوده است.

دلایل این ممنوعیت چیست؟ آیا دولت به راستی نگران ارواح سرگردان و نفرین جزیره است؟ یا دلایل دیگری پشت این تصمیم پنهان است؟ شاید برای حفظ اسرار تاریک پوگلیا، یا جلوگیری از کنجکاوی بی مورد که می تواند به امنیت افراد لطمه بزند. برخی نیز معتقدند که خطر فرسودگی و ریزش بناهای باقی مانده در جزیره، دلیل اصلی این ممنوعیت است. این ممنوعیت، باعث شده تا جزیره ارواح به یک مقصد دور از دسترس تبدیل شود و به جای اینکه به فراموشی سپرده شود، هر روز بر شهرت مرموز آن افزوده شود. تلاش های ناموفق برای مزایده و فروش جزیره نیز این شایعات را تقویت می کند؛ گویی هیچ کس حاضر نیست با نفرین پوگلیا دست و پنجه نرم کند و این سرزمین تاریک را به تملک خود درآورد.

نتیجه گیری

جزیره پوگلیا بیش از یک قطعه زمین در تالاب ونیز و پوگلیا است؛ این مکان نمادی از رنج های بی شمار انسانی و نقطه تلاقی تاریخ واقعی با افسانه های ماوراءالطبیعه است. از دوران طاعون که صدها هزار نفر از قربانیان طاعون پوگلیا در آن به خاک سپرده شدند و خاک آن با اجساد عجین شد، تا سال های تاریک تیمارستان که شاهد شکنجه های بی رحمانه بود، پوگلیا زخم های عمیقی بر پیکر خود دارد.

چه باور به ارواح و نفرین آن داشته باشیم و چه نه، نمی توان انکار کرد که این جزیره داستان هایی را در خود نهفته است که قلب هر انسانی را به لرزه درمی آورد. جزیره پوگلیا، با ممنوعیت ورود و گذشته پر رمز و راز خود، همچنان به عنوان یکی از اسرارآمیزترین و مهیب ترین نقاط جهان باقی مانده است. این مکان نه تنها یادآور تراژدی های انسانی است، بلکه ما را به تأمل وا می دارد که آیا برخی مکان ها واقعاً با تاریخشان عجین می شوند و هویتی ماورایی پیدا می کنند، یا تنها ذهن ماست که با شنیدن داستان های هولناک، به آن ها جان می بخشد. پوگلیا برای همیشه نمادی از گذشته ای خواهد بود که نمی توان آن را نادیده گرفت و روایتی از مکان هایی که در سکوت خود، هزاران ناگفته دارند.