چطور سیستم تهویه مطبوع و سرمایشی انتخاب کنیم؟

انتخاب سیستم تهویه مطبوع و سرمایشی مناسب، نیازمند بررسی دقیق عوامل متعددی است. شرایط آب‌وهوایی، متراژ و کاربری ساختمان، میزان مصرف انرژی و هزینه‌های نگهداری، همگی در این تصمیم‌گیری نقش دارند. برخی از سیستم‌ها برای فضاهای صنعتی و تجاری مناسب‌ترند درحالی‌که برخی دیگر گزینه‌ای ایده‌آل برای ساختمان‌های مسکونی محسوب می‌شوند. شناخت انواع چیلرها، سیستم‌های انبساط مستقیم (DX)، هواسازها و دیگر تجهیزات سرمایشی، می‌تواند به انتخابی هوشمندانه و بهینه منجر شود. در این مقاله هر یک از این سیستم‌ها را بررسی می‌کنیم تا بتوانید بر اساس نیاز خود، بهترین گزینه را انتخاب کنید. تا انتهای این مطلب همراه باشید.

چیلر و مینی چیلر؛ سیستم‌های پرکاربرد در تهویه مطبوع

چیلر  از واژه انگلیسی Chiller گرفته شده است با تولید آب سرد و انتقال آن به فن‌کویل‌های داخلی، موجب سرمایش و خنک‌سازی فضا می‌شود. در برخی ساختمان‌ها به‌جای استفاده از چیلر مرکزی، ترجیح داده می‌شود که هر واحد به‌صورت مستقل از یک سیستم سرمایشی مجزا بهره ببرد. در این شرایط، چیلرهایی با ابعاد کوچک‌تر و ظرفیت برودتی کمتر طراحی و عرضه می‌شوند که در بازار تهویه مطبوع با نام مینی چیلر شناخته می‌شوند.

علاوه بر ساختمان‌ها، چیلرها در صنایع مختلف نیز نقش مهمی ایفا می‌کنند و از آن‌ها برای کاهش دما و خنک‌کاری ماشین‌آلات صنعتی استفاده می‌شود. این تجهیزات بر اساس نوع سیکل برودتی به دو گروه اصلی تقسیم می‌شوند:

نوع چیلر	معرفی
چیلرهای تراکمی	با استفاده از کمپرسور و انرژی الکتریکی، آب سرد تولید می‌کند. دارای راندمان بالا اما مصرف برق بیشتر است.
چیلرهای جذبی	بدون نیاز به برق با استفاده از انرژی گرمایی کار می‌کند. مناسب برای مکان‌هایی با اتلاف حرارتی بالا اما با راندمان کمتر.

 با خرید مینی چیلر، سرمایشی کم‌مصرف و کارآمد را بدون نیاز به موتورخانه تجربه کنید.

چیلرهای تراکمی و نحوه عملکرد آن‌ها

چیلر تراکمی یکی از انواع چیلرهاست که در سیکل تبریدی خود از کمپرسور استفاده می‌کند. کمپرسور وظیفه متراکم‌سازی ماده مبرد را بر عهده دارد، ماده‌ای که در بازار به اشتباه با نام گاز کولر یا یخچال شناخته می‌شود. به دلیل وجود این قطعه کلیدی، این دسته از چیلرها را چیلر تراکمی می‌نامند. چهار بخش اصلی این سیستم شامل کمپرسور، شیر انبساط، کندانسور و اواپراتور است.

در بازار اروپا و آمریکا، چیلرهای تراکمی با نام چیلر برقی شناخته می‌شوند، زیرا کمپرسور آن‌ها توسط یک الکتروموتور و با مصرف برق به حرکت درمی‌آید. اگرچه این دستگاه‌ها مصرف انرژی بالایی دارند، اما راندمان و کارایی بسیار مطلوبی ارائه می‌دهند. به همین دلیل، طی سال‌های اخیر استفاده از آن‌ها در صنایع برودتی و تهویه مطبوع رشد چشمگیری داشته است.

دسته‌بندی چیلرهای تراکمی بر اساس نوع کندانسور

چیلرهای تراکمی بسته به این‌که فرآیند چگالش ماده مبرد در کندانسور با استفاده از آب یا جریان هوای محیط انجام شود به دو نوع تقسیم می‌شوند:

• چیلر تراکمی هوایی
• چیلر تراکمی آبی

چیلرهای تراکمی آبی دارای کندانسور آب‌خنک هستند و برای انجام فرآیند چگالش به جریان آب برج خنک‌کننده نیاز دارند. این مدل علاوه بر مصرف برق، مصرف آب بالایی نیز دارد. در مقابل، چیلرهای تراکمی هوایی بدون نیاز به آب و برج خنک‌کننده از جریان هوای محیط برای تقطیر مبرد استفاده می‌کنند. به دلیل بحران کم‌آبی در ایران، چیلرهای هوایی بسیار پرکاربرد شده‌اند، چراکه هیچ‌گونه مصرف آبی ندارند.

یکی از نقاط ضعف چیلرهای تراکمی هوایی، صدای تولیدی آن‌ها به دلیل عملکرد کمپرسور و فن‌های کندانسور است که البته با روش‌های خاصی می‌توان این میزان صدا را کاهش داد. امروزه، این مدل در میان سیستم‌های تهویه مطبوع محبوب‌ترین گزینه محسوب می‌شود و بسیاری از مجتمع‌های مسکونی و کارخانه‌ها در حال جایگزینی چیلرهای آبی و جذبی با چیلرهای هوایی هستند. راندمان بالا، تعمیر و نگهداری آسان و عدم نیاز به برج خنک‌کننده از مهم‌ترین مزایای این سیستم است.

چیلر جذبی و نحوه عملکرد آن

چیلر جذبی که با نام Absorption Chiller نیز شناخته می‌شود، نام خود را از نوع سیکل کاری آن گرفته است. این چیلر بدون نیاز به مصرف برق و تنها با استفاده از انرژی گرمایی، متناسب با ظرفیت برودتی خود، آب سرد تولید می‌کند. برخلاف چیلرهای تراکمی در این سیستم کمپرسور وجود ندارد و تنها مقدار کمی برق برای عملکرد سیستم‌های کنترلی موردنیاز است.

انرژی گرمایی موردنیاز چیلرهای جذبی می‌تواند از طریق یک مشعل مستقیم یا آب گرم موتورخانه تأمین شود. بااین‌حال، این مدل به مصرف گاز یا سایر سوخت‌های فسیلی نیاز دارد. در سال‌های اخیر به دلیل مشکلات فنی و محدودیت‌های این سیستم، استفاده از آن کاهش یافته است، اما همچنان در مجتمع‌ها و کارخانه‌هایی که میزان اتلاف حرارتی بالاست از چیلر جذبی بهره می‌برند.

سیستم‌های DX؛ جایگزینی برای چیلرها در تهویه مطبوع

برخلاف چیلرها که علاوه بر ساختمان‌های مسکونی و تجاری در فرآیندهای صنعتی نیز کاربرد دارند، برخی سیستم‌های تهویه مطبوع تنها در پروژه‌های مسکونی، اداری و تجاری استفاده می‌شوند. این تجهیزات آب سرد تولید نمی‌کنند، بلکه ماده مبرد یا سرمازا مستقیماً در مدار آن‌ها جریان دارد. چنین سیستم‌هایی در صنعت تهویه مطبوع با نام سیستم‌های انبساط مستقیم (DX) شناخته می‌شوند ازجمله:

• اسپلیت یا کولر گازی
• داکت اسپلیت

سیستم وی‌آراف (VRF)

تمامی سیستم‌های DX دارای یونیت خارجی هستند که شامل کمپرسور، کندانسور و تجهیزات مربوطه است. این یونیت از طریق لوله‌کشی مسی به یونیت‌های داخلی متصل می‌شود که معمولاً فن‌کویل را شامل می‌شود.

تفاوت اسپلیت و داکت اسپلیت

اسپلیت یا کولر گازی تنها یک یونیت داخلی و یک یونیت خارجی دارد و فقط می‌تواند یک فضا را خنک کند. در مقابل، داکت اسپلیت دارای یونیت داخلی بزرگ‌تر و فن قوی‌تر است که با کانال‌کشی (داکت) می‌تواند هوای سرد را به چندین اتاق ارسال کند.

به نقل از تهویه آسمان:

“یکی از برجسته‌ترین ویژگی‌های داکت اسپلیت‌ها، قابلیت دوگانه آن‌ها در ارائه هم سرمایش و هم گرمایش است. این سیستم‌ها با استفاده از یک واحد خارجی (کمپرسور) و یک واحد داخلی (هواساز)، جریان هوا را به‌صورت کنترل‌شده و از طریق کانال‌های نصب شده در سقف یا دیوارها به تمامی نقاط ساختمان هدایت می‌کنند. در فصول گرم سال، کمپرسور دمای هوا را کاهش داده و هوای خنک از طریق کانال‌ها به اتاق‌ها ارسال می‌شود. برعکس در فصل سرما، داکت اسپلیت‌ها قادر به تولید هوای گرم هستند و از این طریق، گرمای یکنواخت را در تمام بخش‌های محیط توزیع می‌کنند.”

سیستم VRF با کنترل دمای مستقل و مصرف انرژی بهینه، راحتی و بهره‌وری را افزایش می‌دهد.

هواساز و روفتاپ پکیج؛ دو راهکار برای تهویه هوای فضاهای بزرگ

هواساز تنها دستگاهی است که علاوه بر سرمایش و گرمایش، امکان تنظیم رطوبت و کنترل جریان هوا را نیز فراهم می‌کند. این سیستم بیشتر در پروژه‌های صنعتی و فضاهای یکپارچه و بدون تیغه‌بندی مورد استفاده قرار می‌گیرد. یکی از ویژگی‌های مهم هواساز این است که در حین تأمین هوای مطبوع، بخشی از هوای داخلی را خارج کرده و هوای تازه را از محیط بیرون جایگزین می‌کند. همچنین، این دستگاه دارای فیلترهایی است که هوای ورودی را تصفیه می‌کند.

روفتاپ پکیج (پکیج یونیت) ترکیبی از هواساز و چیلر است و معمولاً در فضاهای بزرگ و عمومی مانند سالن‌های ورزشی، نمایشگاهی، رستوران‌ها، مراکز خرید و مساجد استفاده می‌شود. گرچه مدل‌هایی با عنوان هواساز خانگی یا آپارتمانی نیز در بازار عرضه شده‌اند، اما به دلیل ابعاد فشرده و طراحی کامپکت، عملکرد چندان مطلوبی ندارند و بیشتر برای فضاهای صنعتی و تجاری توصیه می‌شوند.

یکی از نمونه‌های موفق استفاده از سیستم‌های تهویه مطبوع، یک مجتمع تجاری بزرگ در تهران بود که با مشکلاتی مانند عدم توزیع یکنواخت دما و کیفیت پایین هوای داخلی مواجه شده بود. این شرایط باعث نارضایتی مشتریان و کاهش بهره‌وری کارکنان شده بود. پس از بررسی‌های کارشناسان، تصمیم گرفته شد که از هواساز و روفتاپ پکیج برای تهویه محیط استفاده شود. با نصب این سیستم‌ها، هوای تازه و تصفیه‌شده به داخل هدایت شد و دمای محیط به‌صورت یکنواخت تنظیم شد. نتیجه این تغییرات، بهبود کیفیت هوای داخلی، کاهش مصرف انرژی و افزایش رضایت مشتریان و کارکنان بود.

جمع بندی چطور سیستم تهویه مطبوع و سرمایشی انتخاب کنیم؟

انتخاب سیستم تهویه مطبوع مناسب به عوامل مختلفی مانند نوع کاربری ساختمان، مصرف انرژی و هزینه‌های نگهداری بستگی دارد. چیلرها، سیستم‌های DX، هواسازها و روفتاپ پکیج‌ها، هرکدام ویژگی‌های خاص خود را دارند و بسته به نیاز، می‌توان بهترین گزینه را انتخاب کرد.

آراد تهویه با ارائه محصولات متنوع در حوزه تهویه مطبوع، انتخابی مطمئن برای خریداران است. این مجموعه با گارانتی و تضمین کیفیت محصولات، امکان خریدی مطمئن و بدون دغدغه را فراهم کرده است. قیمت‌های رقابتی و اقتصادی به همراه ارسال فوری به سراسر ایران، از دیگر مزایای این مجموعه محسوب می‌شود. همچنین، تیم متخصص آراد تهویه با مشاوره رایگان، مشتریان را در انتخاب بهینه‌ترین سیستم سرمایشی و گرمایشی راهنمایی می‌کند تا تجربه‌ای مطمئن از خرید تجهیزات تهویه داشته باشند.

سوالات متداول چطور سیستم تهویه مطبوع و سرمایشی انتخاب کنیم؟

آیا چیلرهای هواخنک برای مناطق گرم و خشک مناسب هستند؟

بله. چیلرهای هواخنک برای مناطقی با کمبود منابع آبی ایده‌آل هستند، زیرا نیازی به برج خنک‌کننده و مصرف آب ندارند.

آیا می‌توان از هواساز در ساختمان‌های مسکونی استفاده کرد؟

هواسازها معمولاً برای فضاهای صنعتی و بزرگ طراحی شده‌اند، اما مدل‌های کوچک‌تر آن برای ساختمان‌های مسکونی نیز موجود است که البته کارایی آن‌ها محدودتر است.

آیا آراد تهویه ارسال به سراسر ایران دارد؟

بله. تمامی تجهیزات سرمایشی و گرمایشی با ارسال فوری به سراسر ایران در دسترس مشتریان قرار می‌گیرند.