شرایط گرفتن بچه از شیرخوارگاه قم

گرفتن بچه از شیرخوارگاه قم مسیری پر امید و تعهد است که متقاضیان را به سمت تشکیل خانواده ای جدید رهنمون می شود. این فرآیند از طریق سازمان بهزیستی و با رعایت قوانین و مقررات دقیق برای حمایت از کودکان بی سرپرست و بدسرپرست انجام می پذیرد.

بسیاری از افراد و خانواده ها، با آرزوی پدر یا مادر شدن، قدم در راه فرزندخواندگی می گذارند. این تصمیم، نه تنها یک اتفاق مهم در زندگی متقاضیان است، بلکه فرصتی طلایی برای کودکانی فراهم می آورد که نیازمند عشق، مراقبت و یک خانه امن هستند. در شهر قم، مانند دیگر نقاط کشور، سازمان بهزیستی نقش محوری در این مسیر ایفا می کند و با نظارت کامل، سعی در تطبیق هر چه بهتر کودکان با خانواده های متقاضی دارد. این راهنما به صورت جامع و کاربردی، تمامی مراحل، شرایط و نکات کلیدی مربوط به فرزندخواندگی از شیرخوارگاه های قم را شرح می دهد تا متقاضیان با آگاهی کامل و دلی قرص این سفر معنوی را آغاز کنند.

آشنایی با فرزندخواندگی و نقش بهزیستی قم

فرزندخواندگی یک فرآیند حقوقی و عاطفی است که طی آن، فرد یا زوجین، سرپرستی کودکی را که از نظر نسبی فرزند آنها نیست، به عهده می گیرند. این امر با هدف ایجاد یک رابطه خانوادگی پایدار و فراهم آوردن محیطی سرشار از عشق و حمایت برای کودکانی که به دلایل مختلف از والدین اصلی خود جدا شده اند، صورت می گیرد. این رابطه در ایران، جنبه های شرعی و قانونی خاص خود را دارد که در طول مسیر به دقت مورد بررسی قرار می گیرد.

فرزندخواندگی چیست؟ (تعریف حقوقی و شرعی)

از منظر حقوقی، فرزندخواندگی به معنای اعطای سرپرستی دائم یا موقت یک کودک به افراد واجد شرایط است که طی آن، حقوق و وظایف والدین اصلی (حداقل در جنبه سرپرستی و تربیت) به والدین خوانده منتقل می شود. این فرآیند بر اساس قانون حمایت از کودکان و نوجوانان بی سرپرست و بدسرپرست صورت می گیرد. این قانون به دنبال تضمین منافع عالیه کودک و ایجاد یک بستر امن برای رشد و بالندگی او است.

از نظر شرعی، فرزندخوانده با فرزند نسبی تفاوت دارد و احکام محرمیت و ارث بری متفاوتی برای او در نظر گرفته شده است. این موضوع به ویژه در خانواده های مذهبی از اهمیت بالایی برخوردار است و راهکارهایی مانند شیردهی برای ایجاد محرمیت، معمولاً از طریق مشاوره با مراجع تقلید یا کارشناسان دینی، به متقاضیان پیشنهاد می شود. سازمان بهزیستی قم نیز در این زمینه راهنمایی های لازم را ارائه می کند.

نقش سازمان بهزیستی در فرآیند فرزندخواندگی در قم

سازمان بهزیستی کشور، متولی اصلی ساماندهی امور کودکان بی سرپرست و بدسرپرست است و اداره کل بهزیستی استان قم نیز به عنوان بازوی اجرایی این سازمان، مسئولیت نظارت بر این فرآیند در سطح استان را بر عهده دارد. وظایف این سازمان شامل شناسایی کودکان نیازمند سرپرستی، ارزیابی صلاحیت متقاضیان، معرفی کودکان به خانواده های واجد شرایط و نظارت بر دوره آزمایشی و پس از آن است. تمامی این اقدامات با هدف تضمین آینده ای روشن و پایدار برای کودکان انجام می شود.

مزایای فرزندخواندگی (برای کودک و خانواده)

فرزندخواندگی یک تعهد متقابل و سودمند است که هم برای کودک و هم برای خانواده متقاضی، مزایای بی شماری به همراه دارد:

• برای کودک: فرصت یافتن یک خانه امن، تجربه عشق و حمایت خانوادگی، دسترسی به آموزش و بهداشت مناسب، رشد عاطفی و اجتماعی در یک محیط پایدار، و آینده ای روشن تر.
• برای خانواده: پر کردن خلاء عاطفی ناشی از نداشتن فرزند، تجربه لذت پدر و مادر شدن، گسترش کانون خانواده و ارتقاء معنای زندگی، و انجام یک عمل انسانی و معنوی بزرگ.

این فرآیند به خانواده های بسیاری کمک کرده است تا طعم شیرین والدگری را بچشند و به کودکان بسیاری نیز زندگی جدیدی ببخشد.

شرایط عمومی و اختصاصی متقاضیان فرزندخواندگی در قم

برای شروع فرآیند فرزندخواندگی از شیرخوارگاه های قم، متقاضیان باید واجد شرایط عمومی و اختصاصی باشند که توسط قانون حمایت از کودکان و نوجوانان بی سرپرست و بدسرپرست تعیین شده است. این شرایط برای اطمینان از صلاحیت متقاضیان و تضمین بهترین آینده برای کودکان تدوین شده اند.

شرایط عمومی لازم برای تمامی متقاضیان فرزندخواندگی

تمامی افرادی که قصد سرپرستی کودک را دارند، صرف نظر از وضعیت تأهل یا داشتن فرزند، باید دارای این شرایط اولیه باشند:

1. تابعیت ایرانی: متقاضیان باید دارای تابعیت جمهوری اسلامی ایران باشند.
2. اعتقاد به یکی از ادیان رسمی کشور: اعتقاد و التزام عملی به یکی از ادیان شناخته شده در قانون اساسی (اسلام، مسیحیت، کلیمی یا زرتشتی) الزامی است. این مورد شامل تقید به انجام واجبات و ترک محرمات نیز می شود.
3. صلاحیت اخلاقی و توانایی عملی: متقاضیان باید از نظر اخلاقی صالح بوده و توانایی جسمی، روحی و عملی نگهداری و تربیت کودک را داشته باشند.
4. عدم سوء پیشینه کیفری: نداشتن هرگونه سوء پیشینه کیفری که مانع از صلاحیت سرپرستی شود.
5. سلامت جسم و روان: عدم ابتلا به بیماری هایی نظیر سفاهت، جنون، اعتیاد به مواد مخدر یا الکل، و بیماری های واگیردار یا صعب العلاج که نگهداری از کودک را با مشکل مواجه کند. گواهی سلامت جسمی و روانی از پزشکان معتمد بهزیستی دریافت خواهد شد.
6. تمکن مالی کافی: داشتن توانایی مالی لازم برای تامین نیازهای اساسی کودک از جمله خوراک، پوشاک، مسکن، آموزش و بهداشت.
7. دارا بودن بیمه پایه: متقاضیان باید دارای بیمه پایه اجتماعی باشند تا بتوانند کودک تحت سرپرستی را نیز تحت پوشش بیمه قرار دهند.

اولویت بندی گروه های متقاضی فرزندخواندگی در قم

سازمان بهزیستی قم در واگذاری کودکان، بر اساس قانون، اولویت هایی را در نظر می گیرد تا کودکان در بهترین شرایط ممکن به خانواده ها سپرده شوند. این اولویت بندی به شرح زیر است:

1. زوجین بدون فرزند: این گروه که حداقل پنج سال از ازدواجشان گذشته و سن یکی از زوجین بالای 30 سال باشد، در اولویت نخست قرار دارند.
2. دختران و زنان مجرد بالای 30 سال: این گروه از متقاضیان، تنها می توانند سرپرستی کودکان دختر را به عهده بگیرند، مگر در موارد خاص مانند خویشاوندان کودک.
3. زوجین دارای فرزند: خانواده هایی که قبلاً فرزند دارند نیز می توانند متقاضی سرپرستی کودک شوند، اما در اولویت های بعدی قرار می گیرند.

در برخی موارد، ممکن است استثنائاتی در این اولویت بندی اعمال شود؛ به عنوان مثال، اگر متقاضیان مایل به پذیرش کودکان با سن بالاتر، دارای معلولیت یا بیماری خاص باشند، زمان انتظار آنها کوتاه تر خواهد شد.

شرایط اختصاصی زوجین فاقد فرزند

علاوه بر شرایط عمومی، زوجین فاقد فرزند که در اولویت اول قرار دارند، باید شرایط اختصاصی زیر را نیز دارا باشند:

• دائمی بودن عقد ازدواج: عقد ازدواج متقاضیان باید به صورت دائم ثبت شده باشد.
• گذشت پنج سال از ازدواج: حداقل پنج سال از تاریخ ثبت ازدواج آنها گذشته باشد و در این مدت صاحب فرزند نشده باشند.
• گواهی پزشکی قانونی: ارائه گواهی از پزشکی قانونی مبنی بر عدم توانایی فرزندآوری (در صورت نداشتن فرزند پس از 5 سال از ازدواج) برای برخورداری از اولویت اول ضروری است.

شرایط اختصاصی دختران و زنان مجرد (بالای 30 سال)

زنان مجرد بالای 30 سال که قصد فرزندخواندگی دارند، باید این شرایط را احراز کنند:

• منزل مسکونی مستقل: داشتن یک منزل مسکونی مستقل (چه ملکی و چه استیجاری) برای تامین محیطی مناسب برای کودک. در صورتی که متقاضی با اعضای خانواده زندگی می کند و منزل مستقل ندارد، درخواست او پس از بررسی امکانات رفاهی و وضعیت خانواده مورد بررسی قرار می گیرد.
• اولویت سرپرستی کودکان دختر: این گروه از متقاضیان عمدتاً فقط می توانند سرپرستی کودکان دختر را به عهده بگیرند، مگر در شرایط خاص و مربوط به خویشاوندان کودک (مانند برادر یا خواهرزاده).

شرایط اختصاصی زوجین دارای فرزند

برای زوجین دارای فرزند که مایل به پذیرش فرزند دیگر از بهزیستی قم هستند، شرایط زیر لازم است:

• دائمی بودن عقد ازدواج: عقد ازدواج آنها نیز باید دائم باشد.
• تناسب سنی: رعایت تناسب سنی بین کودک فرزندخوانده و فرزندان بیولوژیکی (نسبی) خانواده، برای ایجاد یک محیط خانوادگی سالم و هماهنگ.
• محدودیت تعداد فرزندخوانده: در صورت داشتن سه فرزند بیولوژیکی، معمولاً تنها درخواست سرپرستی یک کودک دیگر پذیرفته می شود، مگر اینکه کودکان مورد درخواست خواهر و برادر باشند.

تایید تمامی این شرایط توسط کارشناسان بهزیستی و مراجع قضایی در قم صورت می گیرد تا از صحت و صلاحیت متقاضیان اطمینان حاصل شود.

مراحل گام به گام فرزندخواندگی از بهزیستی و شیرخوارگاه های قم

فرآیند فرزندخواندگی، مسیری منظم و چند مرحله ای است که از ثبت نام اولیه آغاز شده و تا صدور حکم قطعی سرپرستی ادامه می یابد. در ادامه، این مراحل به صورت گام به گام برای متقاضیان در قم شرح داده می شود:

ثبت نام اولیه در سامانه ملی فرزندخواندگی (adoption.behzisti.net)

نقطه آغازین مسیر فرزندخواندگی، ثبت نام در سامانه ملی فرزندخواندگی است. متقاضیان باید به آدرس adoption.behzisti.net مراجعه کرده و پس از مطالعه دقیق قوانین و مقررات، اطلاعات درخواستی را به دقت تکمیل کنند. در این مرحله، انتخاب استان قم برای متقاضیانی که قصد دریافت فرزند از مراکز این استان را دارند، ضروری است. پس از تکمیل اطلاعات و بارگذاری مدارک اولیه، یک کد رهگیری و رمز عبور به متقاضی ارسال می شود که برای پیگیری های بعدی لازم است.

تهیه و بارگذاری مدارک لازم

یکی از مهمترین مراحل، آماده سازی و بارگذاری دقیق مدارک است. این مدارک باید با کیفیت مطلوب و از روی اصل سند اسکن شده و در سامانه بارگذاری شوند. پس از اعلام بهزیستی، اصل مدارک باید در یکی از دفاتر اسناد رسمی برابر اصل گردند. مدارک مورد نیاز عبارتند از:

• تصویر تمامی صفحات شناسنامه متقاضیان.
• تصویر کارت ملی متقاضیان.
• تصویر کارت پایان خدمت یا کارت معافیت از خدمت (برای آقایان).
• تصویر سند ازدواج (برای زوجین).
• تصویر آخرین مدرک تحصیلی متقاضیان.
• تصویر سند مالکیت یا مبایعه نامه منزل یا اجاره نامه (برای اثبات محل سکونت).
• اصل یا تصویر گواهی اشتغال به کار یا مدرک تعیین کننده میزان تقریبی درآمد (مانند حکم کارگزینی، فیش حقوقی، پروانه کسب و غیره).
• تصویر مدارک بیمه پایه اجتماعی.
• اصل گواهی پزشک متخصص زنان و زایمان مبنی بر عدم امکان فرزندآوری (برای زوجین فاقد فرزندی که پنج سال از ازدواجشان گذشته باشد). این گواهی متعاقباً از پزشکی قانونی نیز دریافت می شود.

مصاحبه اولیه و بازدید مددکاری از منزل در قم

پس از بررسی اولیه مدارک، متقاضیان برای مصاحبه حضوری به اداره بهزیستی قم دعوت می شوند. در این مرحله، مددکاران اجتماعی بهزیستی قم، ارزیابی دقیق تری از صلاحیت های فردی، خانوادگی، فرهنگی و اجتماعی متقاضیان انجام می دهند. علاوه بر مصاحبه، بازدید از منزل متقاضیان نیز برای بررسی شرایط محیط زندگی و اطمینان از آمادگی خانه برای حضور کودک انجام خواهد شد. موفقیت در این مراحل نیازمند صداقت، شفافیت و آمادگی کامل برای پاسخگویی به سوالات کارشناسان است.

ارزیابی روانشناختی و اخذ تاییدیه

سلامت روان متقاضیان از اهمیت ویژه ای برخوردار است. به همین دلیل، پس از تایید اولیه مددکاری، متقاضیان به روانشناس معتمد بهزیستی قم معرفی می شوند تا ارزیابی های روانشناختی لازم انجام گیرد و تاییدیه سلامت روان آنها اخذ شود. این مرحله به منظور اطمینان از پایداری عاطفی و توانایی متقاضیان در مواجهه با چالش های احتمالی فرزندپروری است.

استعلام عدم اعتیاد و عدم سوء پیشینه

در این مرحله، استعلام های لازم از مراجع ذی صلاح برای تایید عدم اعتیاد به مواد مخدر و الکل و همچنین عدم سوء پیشینه کیفری متقاضیان صورت می گیرد. این استعلامات جزء شرایط عمومی و اساسی برای صلاحیت سرپرستی کودک محسوب می شود.

معرفی کودک واجد شرایط و دیدارهای اولیه

پس از تایید تمامی مراحل قبلی، سازمان بهزیستی قم، کودکی را که واجد شرایط واگذاری تشخیص داده شده است، به متقاضیان معرفی می کند. این کودک ممکن است از شیرخوارگاه یا سایر مراکز تحت پوشش بهزیستی قم باشد. دیدارهای اولیه بین متقاضیان و کودک ترتیب داده می شود تا طرفین بتوانند با یکدیگر ارتباط برقرار کرده و پذیرش متقابل را ارزیابی کنند. در برخی موارد و در صورت عدم تعامل مناسب، امکان معرفی تا سه کودک نیز وجود دارد.

صدور حکم موقت سرپرستی و دوره آزمایشی ۶ ماهه

اگر دیدارهای اولیه موفقیت آمیز باشد و پذیرش متقابل صورت گیرد، دادگاه حکم موقت سرپرستی را برای مدت شش ماه صادر می کند. در این دوره آزمایشی، کودک به صورت آزمایشی در کنار خانواده جدید خود زندگی می کند. مددکاران بهزیستی قم به صورت منظم و مداوم بر وضعیت کودک و خانواده نظارت دارند و گزارش های لازم را تهیه می کنند. شرکت در دوره های والدگری (در صورت وجود و لزوم) نیز در این مدت برای خانواده ها توصیه می شود.

صدور حکم قطعی سرپرستی

پس از اتمام موفقیت آمیز دوره شش ماهه آزمایشی و تایید نهایی کارشناسان بهزیستی مبنی بر مناسب بودن محیط خانوادگی و برقراری ارتباط عمیق و پایدار بین کودک و والدین خوانده، دادگاه حکم موقت را به حکم قطعی سرپرستی تبدیل می کند. با صدور این حکم، فرزندخواندگی به صورت دائم ثبت شده و کودک به طور کامل جزئی از خانواده جدید خود خواهد شد.

نکات کلیدی، چالش ها و سوالات متداول در فرزندخواندگی قم

مسیر فرزندخواندگی، همچون هر تجربه عمیق و پرمهر دیگری، با نکات کلیدی، چالش ها و سوالات خاص خود همراه است. شناخت این موارد می تواند به متقاضیان در قم کمک کند تا با آمادگی بیشتری قدم در این راه بگذارند.

زمان بندی فرآیند: چرا صف طولانی است؟

یکی از پرسش های رایج متقاضیان، طولانی بودن صف انتظار برای فرزندخواندگی است. دلایل متعددی برای این موضوع وجود دارد:

1. کمبود کودکان واجد شرایط واگذاری: تعداد کودکانی که از نظر قانونی اجازه واگذاری به سرپرستی دائم را دارند، نسبت به تعداد متقاضیان کمتر است. بسیاری از کودکان بهزیستی بدسرپرست هستند و تا زمانی که وضعیت والدین اصلی آنها مشخص نشود، امکان واگذاری قطعی وجود ندارد.
2. تقاضای بالا برای نوزادان دختر سالم: اکثر خانواده ها تمایل به پذیرش نوزاد دختر سالم دارند که این خود به طولانی تر شدن صف انتظار برای این گروه از کودکان می انجامد.
3. پروسه های قضایی: فرآیند تایید بی سرپرستی یا بدسرپرستی کودک و سپس صدور اجازه واگذاری توسط مقامات قضایی، زمان بر است.

برای کاهش زمان انتظار، متقاضیان می توانند در نظر داشته باشند که پذیرش کودکان با سن بالاتر (مثلاً بالای 6 سال)، کودکان پسر، یا کودکانی که دارای معلولیت یا بیماری های خاص هستند، معمولاً زمان کمتری را به خود اختصاص می دهد. این کودکان نیز به همان اندازه نیازمند عشق و توجه خانوادگی هستند و فرصت دادن به آنها می تواند بسیار ارزشمند باشد.

تعهد تملیک بخشی از اموال به نام فرزندخوانده

ماده 14 قانون حمایت از کودکان بی سرپرست و بدسرپرست، به یک شرط مهم اشاره دارد: دادگاه در صورتی حکم سرپرستی را صادر می کند که درخواست کننده سرپرستی، بخشی از اموال یا حقوق خود را به نام کودک یا نوجوان تحت سرپرستی تملیک کند. این شرط برای تضمین آینده مالی کودک وضع شده است، زیرا فرزندخوانده از والدین خوانده ارث نمی برد. تشخیص نوع و میزان مال یا حقوق مورد نظر با دادگاه است. در مواردی که دادگاه تشخیص دهد اخذ تضمین عینی ممکن نیست یا به مصلحت نیست، می تواند دستور اخذ تعهد کتبی به تملیک بخشی از اموال در آینده را صادر کند. این اقدام اهمیت زیادی در تامین امنیت مالی و آینده کودک دارد و باید با دقت توسط متقاضیان مورد توجه قرار گیرد.

دادگاه در صورتی حکم سرپرستی صادر می کند که درخواست کننده سرپرستی بخشی از اموال یا حقوق خود را به نام کودک یا نوجوان تحت سرپرستی تملیک کند تا آینده مالی او تضمین شود؛ زیرا فرزندخوانده از والدین خوانده ارث نمی برد.

مسئله محرمیت فرزندخوانده از نظر شرعی

یکی از دغدغه های مهم خانواده های مذهبی، مسئله محرمیت فرزندخوانده است. از نظر شرعی، فرزندخوانده با فرزند نسبی تفاوت دارد و به والدین خوانده و سایر اعضای خانواده محرم نیست. برای ایجاد محرمیت، راه حل های شرعی مختلفی وجود دارد که رایج ترین آنها، شیردهی است. در این روش، مادر خوانده (در صورتی که شرایط لازم را داشته باشد) یا زنی دیگر، کودک را با شرایط شرعی خاصی شیر می دهد تا محرمیت حاصل شود. توصیه می شود متقاضیان برای دریافت جزئیات دقیق و متناسب با شرایط خود، به مراجع تقلید یا کارشناسان دینی مراجعه کنند. سازمان بهزیستی قم نیز در این زمینه راهنمایی های لازم را ارائه می دهد.

آمار و نوع کودکان موجود در شیرخوارگاه های قم (سن و جنسیت)

به طور کلی، آمارهای کشوری نشان می دهد که درصد کودکان دختر و پسر در مراکز بهزیستی تقریباً برابر است (حدود 50-50). با این حال، همانطور که اشاره شد، تمایل بیشتر متقاضیان به پذیرش نوزاد دختر سالم، باعث می شود صف انتظار برای این گروه از کودکان بسیار طولانی تر شود. در مقابل، کودکانی با سن بالاتر (به ویژه پسران) یا آنهایی که نیازهای خاصی (مانند معلولیت یا بیماری) دارند، معمولاً متقاضی کمتری دارند و زمان واگذاری آنها کوتاه تر است. در شیرخوارگاه های قم نیز، وضعیت مشابهی برقرار است و متقاضیانی که انعطاف پذیری بیشتری در پذیرش کودک از نظر سن، جنسیت یا وضعیت سلامتی نشان دهند، با سرعت بیشتری به نتیجه می رسند. حدود 80 درصد فرزندخواندگی ها در سال های اخیر مربوط به رده سنی 0 تا 3 سال بوده است.

چالش های رایج و راهکارهای پیشگیری

فرزندخواندگی نیز مانند هر رابطه عمیق انسانی، می تواند با چالش هایی همراه باشد. شناخت این چالش ها و یافتن راهکارهای پیشگیری می تواند به موفقیت این تجربه کمک کند:

1. فسخ فرزندخواندگی: یکی از دردناک ترین اتفاقات برای کودک، فسخ حکم سرپرستی است. کارشناسان بهزیستی با دقت و حساسیت بالا، صلاحیت خانواده ها را بررسی می کنند تا از تصمیمات احساسی و سپس پشیمانی جلوگیری شود. فسخ سرپرستی می تواند آسیب های روحی عمیقی به کودک وارد کند.
2. پنهان کاری حقیقت فرزندخواندگی: بسیاری از خانواده ها تمایل دارند حقیقت فرزندخواندگی را از کودک و اطرافیان پنهان کنند. در صورتی که تحقیقات روانشناسی و تجربیات نشان داده است که این پنهان کاری می تواند در سنین بالاتر آسیب های روحی جدی به کودک وارد کند. بهتر است از ابتدا و در سن مناسب، حقیقت به شکلی مناسب به کودک گفته شود تا او با این واقعیت بزرگ شود.
3. ذهنیت نادرست جامعه: برخی ذهنیت های نادرست در جامعه نسبت به فرزندخواندگی وجود دارد که می تواند چالش زا باشد. فرهنگ سازی از طریق رسانه ها و افزایش آگاهی عمومی می تواند در این زمینه بسیار موثر باشد.

کارشناسان بهزیستی در طول فرآیند و حتی پس از آن، مشاوره ها و راهنمایی های لازم را برای کمک به خانواده ها در مواجهه با این چالش ها ارائه می دهند.

راه های ارتباط با بهزیستی قم

برای متقاضیان فرزندخواندگی در قم، دسترسی به اطلاعات و ارتباط با کارشناسان بهزیستی اهمیت زیادی دارد. متاسفانه اطلاعات تماس دقیق شیرخوارگاه های قم به صورت عمومی در دسترس نیست، اما می توان از طریق اداره کل بهزیستی استان قم برای کسب اطلاعات و پیگیری امور اقدام کرد:

• اداره کل بهزیستی استان قم: معمولاً اطلاعات تماس عمومی این اداره از طریق جستجوی اینترنتی یا ۱۱۸ قابل دسترسی است.
• سامانه ملی فرزندخواندگی: سایت adoption.behzisti.net، علاوه بر ثبت نام، برای پیگیری وضعیت درخواست نیز مورد استفاده قرار می گیرد.
• سامانه دیدبان بهزیستی: برای ثبت شکایات یا پیگیری های خاص تر، سامانه دیدبان بهزیستی و شماره تماس 1482 در سطح کشوری قابل استفاده است.

وظایف سرپرستان بعد از گرفتن حق سرپرستی

پذیرش سرپرستی یک کودک، مسئولیت های بزرگی را به همراه دارد که فراتر از عشق و علاقه است. سرپرستان باید به دقت از این وظایف آگاه باشند و خود را برای ایفای آنها آماده سازند.

تأمین نیازهای مادی و معنوی کودک

یکی از مهمترین وظایف سرپرستان، تأمین تمامی نیازهای مادی و معنوی کودک است. این شامل موارد زیر می شود:

• نیازهای مادی: فراهم آوردن مسکن مناسب، تغذیه سالم، پوشاک، بهداشت، تحصیل و مراقبت های پزشکی. این تعهدات باید به گونه ای باشد که کودک هیچ کمبودی نسبت به فرزندان بیولوژیکی خانواده (در صورت وجود) احساس نکند.
• نیازهای معنوی: ایجاد محیطی سرشار از عشق، محبت، امنیت عاطفی، احترام و حمایت روانشناختی. والدین خوانده باید به رشد عاطفی و شخصیتی کودک توجه ویژه ای داشته باشند.

باید توجه داشت که حتی با تأمین این هزینه ها توسط خانواده، پرداخت مستمری که ممکن است به موجب قانون به کودک تعلق گیرد، قطع نخواهد شد و این مسئولیت ها به صورت مکمل یکدیگر عمل می کنند.

عدم تفاوت قائل شدن بین فرزندخوانده و فرزندان بیولوژیکی

این اصل از اهمیت بالایی برخوردار است که والدین خوانده هیچ گونه تفاوتی بین فرزندخوانده و فرزندان بیولوژیکی (نسبی) خود قائل نشوند. کودک باید احساس کند که عضوی جدایی ناپذیر از خانواده است و از تمامی حقوق و امکانات برابر با سایر فرزندان برخوردار است. این رویکرد به تقویت عزت نفس و هویت سالم کودک کمک شایانی می کند و از آسیب های روحی و روانی جلوگیری می نماید.

نظارت مددکاران اجتماعی تا سن ۱۸ سالگی

مسیر فرزندخواندگی با صدور حکم قطعی به پایان نمی رسد. مددکاران اجتماعی سازمان بهزیستی تا سن ۱۸ سالگی کودک، به صورت دوره ای و منظم بر وضعیت او نظارت دارند. این نظارت شامل بررسی شرایط روحی و روانی، وضعیت تحصیلی، محیط زندگی و تأمین نیازهای کودک است. هدف از این نظارت، اطمینان از صحت روند رشد و تربیت کودک و مداخله در صورت بروز هرگونه مشکل یا چالش احتمالی است. این همراهی و حمایت، به خانواده ها اطمینان می دهد که در این مسیر تنها نیستند.

چه کودکانی می توانند تحت سرپرستی قرار بگیرند؟

همه کودکانی که در مراکز بهزیستی نگهداری می شوند، شرایط واگذاری به فرزندخواندگی را ندارند. کودکان واجد شرایط برای سرپرستی، مشخصات خاصی دارند که قانون آن را تعیین کرده است.

شرایط سنی و وضعیت حقوقی کودک

کودکانی می توانند تحت سرپرستی قرار بگیرند که:

1. فاقد پدر و مادر: کودکانی که والدین آنها فوت کرده اند و سرپرست قانونی دیگری ندارند.
2. والدین مجهول الهویه: کودکانی که پدر و مادر آنها مشخص نیست یا هویت آنها نامعلوم است (بچه های سرراهی).
3. والدین بدسرپرست: کودکانی که والدین آنها صلاحیت نگهداری و تربیتشان را ندارند و دادگاه حکم به سلب حضانت و واگذاری سرپرستی آنها به بهزیستی داده است. این موارد شامل اعتیاد شدید والدین، ارتکاب جرم، بیماری های روانی شدید و مواردی از این قبیل می شود.
4. دارای رضایت والدین: در برخی موارد، والدین اصلی به دلیل عدم توانایی در نگهداری، با واگذاری فرزند خود به سرپرستی دیگران موافقت می کنند.

برای تمامی این کودکان، باید حکم قضایی مبنی بر واگذاری سرپرستی به سازمان بهزیستی صادر شده باشد و هیچ گونه مانع قانونی برای فرزندخواندگی آنها وجود نداشته باشد. بهزیستی قم نیز تنها بر اساس این احکام قضایی اقدام به معرفی کودکان برای سرپرستی می کند.

تعداد فرزندان در مراکز بهزیستی قم از نظر جنسیتی تقریباً مساوی است؛ اما تمایل غالب متقاضیان به نوزاد دختر سالم، باعث می شود کودکان پسر یا با سن بالاتر، مدت زمان بیشتری در انتظار خانواده بمانند. این نکته ای است که می تواند بر انتخاب متقاضیان تأثیر بگذارد.

نتیجه گیری

فرزندخواندگی از شیرخوارگاه های قم، یک سفر عمیقاً انسانی و معنوی است که با عشق و فداکاری آغاز می شود و می تواند زندگی یک کودک را برای همیشه متحول سازد. این فرآیند، هرچند پیچیدگی های اداری و حقوقی خاص خود را دارد، اما با صبر، آگاهی و پیگیری مداوم قابل انجام است. سازمان بهزیستی قم با نظارت دقیق و کارشناسی، در تلاش است تا بهترین شرایط را برای این کودکان فراهم آورد و آنها را به آغوش خانواده هایی بسپارد که آماده اند تا عشق بی دریغ خود را نثارشان کنند.

امید است این راهنمای جامع، تمامی متقاضیان را در شهر قم یاری کند تا با دیدی روشن و قلبی مطمئن، قدم در این مسیر پربرکت بگذارند و با پذیرش فرزندخوانده، نه تنها به یک کودک زندگی دوباره ببخشند، بلکه خود نیز طعم شیرین و بی نظیر والدگری را بچشند. این یک تعهد بزرگ و گامی ارزشمند در زندگی است که نیاز به آمادگی کامل و عشق بی کران دارد.

برای آغاز این مسیر پر از امید، می توان با مراجعه به سامانه ملی فرزندخواندگی و تماس با اداره کل بهزیستی استان قم، اولین گام ها را محکم برداشت.