خلاصه کتاب بال های شکسته ( نویسنده جبران خلیل جبران )

کتاب بال های شکسته اثر جبران خلیل جبران، داستان دل شکستگی یک عشق ممنوعه است؛ روایتی از دلدادگی نوجوانی به دختری زیبا به نام سلمی کرامه که قربانی سنت های متعصب و تباهی های اجتماعی می شود. این رمان عمیقاً احساسی و فلسفی، جدال میان پاکی عشق و فساد قدرت را به تصویر می کشد و پیام های ماندگاری درباره رنج، آزادی و جستجوی حقیقت را در دل خود جای داده است.

اثر بال های شکسته به قلم جبران خلیل جبران، به عنوان یکی از شورانگیزترین و عمیق ترین رمان های عاشقانه فلسفی شناخته می شود که مخاطبان بسیاری را در سراسر جهان تحت تأثیر قرار داده است. این کتاب نه تنها یک روایت عاشقانه است، بلکه سفری به اعماق روح انسان و نقد بی پرده ای از جامعه و نهادهای سنتی به شمار می رود. جایگاه ویژه ی بال های شکسته در ادبیات جهان به دلیل توانایی آن در برانگیختن احساسات عمیق و طرح پرسش های بنیادین درباره ی عشق، آزادی و عدالت است. خواندن این رمان، تجربه ای است که خواننده را درگیر داستانی پر از امید و یأس، وادار به تأمل در معنای واقعی انسانیت می کند.

آشنایی با خالق اثر: جبران خلیل جبران

جبران خلیل جبران (۱۸۸۳-۱۹۳۱)، شاعر، نقاش و نویسنده ی لبنانی-آمریکایی، یکی از برجسته ترین چهره های ادبی قرن بیستم است که آثارش تلفیقی از حکمت شرقی و تفکر غربی را به نمایش می گذارد. او در بشری، شهری کوچک در شمال لبنان، به دنیا آمد و در سال ۱۸۹۵ به همراه خانواده اش به ایالات متحده مهاجرت کرد. این تجربه ی مهاجرت و قرار گرفتن در تقاطع دو فرهنگ، تأثیری عمیق بر جهان بینی و آثار او گذاشت. جبران شاهد تضادها و تعارضات میان سنت های ریشه دار شرقی و مدرنیته ی غربی بود؛ تضادهایی که به وضوح در رمان بال های شکسته منعکس شده است. او با دیدی عمیق به مسائل اجتماعی، مذهبی و فلسفی می نگریست و با قلمی شاعرانه و نغز، اندیشه های خود را بیان می کرد.

بال های شکسته که در سال ۱۹۱۲ به رشته ی تحریر درآمد، یکی از نخستین رمان های جبران به زبان انگلیسی (پس از آنکه در ابتدا به زبان عربی منتشر شد) و از جمله آثار کلیدی او محسوب می شود که او را به شهرت جهانی رساند. این اثر، نمادی از سبک منحصر به فرد جبران است که در آن، روایت داستانی با مضامین عرفانی، فلسفی و نقدهای اجتماعی در هم می آمیزد. در میان سایر آثار معروف او مانند «پیامبر»، «ماسه ها و کف»، و «عیسی، پسر انسان»، بال های شکسته جایگاه ویژه ای دارد زیرا آینه ای تمام نما از تجربیات شخصی، دل مشغولی های روحی و نقدهای اجتماعی نویسنده است و همچنان پس از سال ها، با پیامی جهانی، خوانندگان را به خود جذب می کند.

چکیده کامل داستان بال های شکسته

رمان بال های شکسته، روایتگر داستانی از عشق پاک و معصومانه است که در بستر جامعه ای سنتی و آکنده از فساد، محکوم به فنا می شود. این داستان با نثری شاعرانه، لایه های عمیق احساسی و فلسفی را در دل یک تراژدی عاشقانه می گشاید.

آغاز عشق: دیدار سرنوشت ساز راوی و سلمی

داستان با بازگشت راوی جوان، که نمادی از خود جبران است، به زادگاهش آغاز می شود. در این بازگشت، او به دیدار دوست قدیمی پدرش، «اسکندر بیگ فخری»، مردی ثروتمند اما باطنی تاریک می رود. در آنجا برای نخستین بار با دختر اسکندر بیگ، «سلمی کرامه»، ملاقات می کند. این دیدار، نقطه ی عطفی در زندگی راوی است؛ چشمانش به نور عشقی پاک و بی ریا گشوده می شود. زیبایی سلمی، نه تنها در ظاهر، بلکه در روح و لطافت باطنی اش، راوی را مجذوب می کند. این عشق، همچون پرتو سحرآمیزی بر جان او می تابد و زندگی سرد و بی روحش را به بهشتی از احساسات والا تبدیل می سازد. راوی، سلمی را فرشته ای می بیند که راه را به سوی زیبایی های پنهان عشق نشانش می دهد و نخستین نغمه ی روحانی زندگی را در گوش او زمزمه می کند. این دلدادگی اولیه، سرشار از معصومیت و آرمان گرایی است، لحظاتی که در آن دو دل به هم گره می خورند و روحیاتشان در یکدیگر حل می شود.

موانع بر سر راه عشق: دسیسه و سنت های متحجر

شوربختانه، این عشق پاک و آرمان گرا با دیواری از سنت های خشک و طمع انسان ها روبرو می شود. اسکندر بیگ فخری، عموی سلمی، که مردی متنفذ و در جستجوی منافع شخصی خود است، نقشی کلیدی در تباهی این عشق بر عهده می گیرد. او با دسیسه و طمع، ازدواج سلمی با «منصور بیگ»، پسر اسقف اعظم شهر، را ترتیب می دهد. منصور بیگ، نمادی از فساد در لباس مذهب است؛ مردی با ظاهری مقدس اما باطنی تهی از انسانیت و سرشار از جاه طلبی. این ازدواج اجباری، نه از سر عشق و میل قلبی، بلکه تنها به منظور افزایش قدرت و ثروت خانواده ی اسکندر بیگ و اسقف انجام می پذیرد. در این میان، نهادهای مذهبی، به جای حمایت از عدالت و پاکی، خود ابزار دست قدرت طلبان می شوند و با سکوت و همراهی، زمینه را برای قربانی شدن یک عشق معصوم فراهم می کنند. سنت های متحجر و تفسیرهای نادرست از دین، به ابزاری برای سرکوب فردیت و آزادی انسان ها تبدیل می شوند و راوی و سلمی را در گرداب ناامیدی و نومیدی غرق می کنند.

رنج و فراق: جدایی عاشقان

پس از ازدواج تحمیلی سلمی، زندگی برای هر دو عاشق به جهنمی از رنج و فراق بدل می شود. راوی و سلمی، هر دو، در عمق وجودشان عذاب می کشند و دردهای روحی ناشی از این جدایی غیرمنصفانه، تمام وجودشان را در بر می گیرد. با این حال، شعله ی عشق در دل آن ها هرگز خاموش نمی شود و در اوج ناامیدی، به دیدارهای پنهانی و گهگاه روی می آورند. این دیدارها، هرچند کوتاه و با اضطراب همراه است، اما تنها روزنه ی امید و تسکینی برای دل های شکسته آن هاست. هر لحظه از این ملاقات های مخفیانه، یادآور عشقی است که می توانستند داشته باشند و آنچه اکنون از آن محروم شده اند. این فراق، نه تنها آن ها را از یکدیگر دور می کند، بلکه هر لحظه رنج آن ها را عمیق تر می سازد و عشقی را که پیشتر پاک و معصوم بود، به تجربه ای دردناک اما ماندگار از فقدان تبدیل می کند. دردهای این جدایی، نمادی از جدال انسان با تقدیر و اسارت در بندهای نامرئی جامعه است.

نقطه اوج و پایان غم انگیز: مرگ و رهایی

اوج تراژدی داستان با بیماری و مرگ سلمی کرامه و فرزندش رقم می خورد. این اتفاق تلخ، نمادین ترین بخش کتاب است؛ مرگ سلمی نه تنها پایان زندگی او، بلکه نمادی از تباهی معصومیت، از دست رفتن امیدها و نابودی عشقی پاک در برابر فساد و بی عدالتی است. او، در نهایت، از بند زندگی ای که بر او تحمیل شده بود، رها می شود. خبر مرگ سلمی، ضربه ای هولناک به روح راوی وارد می کند. او که پیشتر نیز از فقدان عشق خود رنج می برد، اکنون با فاجعه ای جبران ناپذیر روبرو می شود.

هجده ساله بودم که عشق، دیدگانم را به پرتو سحرآمیز خود گشود و نخستین بار، با انگشتان خود، جانم را لمس کرد. سلمی کرامه نخستین زنی بود که با خوبی هایش، روحم را بیدار کرد و پیشاپیش من، به سوی بهشت احساسات والا رهسپار گردید؛ آنجا که روزهایش همچون رؤیا و شب هایش به سانِ جشن عروسی است.

این واقعه، راوی را به تأملی عمیق تر در زندگی، مذهب و جامعه وا می دارد. او در می یابد که چگونه ساختارهای قدرت و سنت های کورکورانه می توانند زیباترین احساسات و پاک ترین قلب ها را ویران کنند. مرگ سلمی، هرچند دردناک، اما کاتالیزوری می شود برای بیداری فلسفی و معنوی راوی.

تأملات پایانی راوی

پس از مرگ سلمی، راوی در تنهایی خود به بازنگری و تأمل در تمامی تجربیات گذشته می پردازد. این فقدان عظیم، او را به درکی عمیق تر از ماهیت عشق، رنج، و زندگی می رساند. او از این تجربه تلخ، درس هایی بنیادین درباره ی ماهیت انسان، تفاوت میان عشق حقیقی و ریاکاری های اجتماعی، و نقش تقدیر در زندگی می آموزد. دیدگاه راوی نسبت به مذهب، که پیشتر آن را منبع آرامش می دانست، اکنون با پرسش های جدی و نقدهای تند نسبت به ریاکاری های روحانیون آمیخته می شود. او به این نتیجه می رسد که بسیاری از آداب و رسوم و باورهای مذهبی، تنها پوششی برای قدرت طلبی و فساد شده اند.

او همچنین نسبت به جامعه و ساختارهای سنتی آن، دیدگاهی انتقادی پیدا می کند و این تجربه، او را به سمت آرمان گرایی و جستجوی معنای عمیق تر زندگی سوق می دهد. راوی از این پس، به یک جستجوگر حقیقت و آزادی تبدیل می شود و این رنج، او را برای سفرهای معنوی آینده اش آماده می کند. تأملات او، بیانگر بلوغ روحی است که از دل تراژدی بیرون می آید و به نوعی رهایی از اسارت های فکری و اجتماعی تبدیل می شود.

شخصیت های محوری: بال هایی که پرواز نکردند

شخصیت های اصلی در بال های شکسته، هر یک نمادی از جنبه های مختلف جامعه و روح انسان هستند که در تقابل با یکدیگر، مضامین اصلی کتاب را شکل می دهند.

راوی (جبران)

راوی داستان، که انعکاسی از خود جبران خلیل جبران است، نماد جوانی عاشق پیشه، آرمان گرا و جستجوگر حقیقت است. او با قلبی پاک، به دنبال زیبایی و معنا در جهان است و عشق را والاترین تجربه ی زندگی می داند. راوی، قربانی سنت های خشک و بی عدالتی های اجتماعی می شود، اما در عین حال، رنج و فقدان او را به بلوغ فکری و معنوی می رساند. او از یک جوان بی تجربه به فیلسوفی می رسد که به ماهیت زندگی، مذهب و جامعه از دیدگاهی عمیق تر می نگرد. روح حساس و پرسشگر او، در برابر ناملایمات، نه می شکند بلکه تعالی می یابد و به نمادی از فردیت و آزادی خواهی تبدیل می شود.

سلمی کرامه

سلمی کرامه، تجسم زیبایی، پاکی و معصومیت است. او نماد عشقی فداکارانه و بی ریاست که در اوج لطافت و صداقت، قربانی زور و فساد اجتماعی و مذهبی می شود. سلمی، دختری است که در دام سنت های کورکورانه و طمع ورزی انسان های قدرت طلب گرفتار می آید و بدون هیچ گناهی، مجبور به ازدواجی ناخواسته می شود. او نمادی از هزاران زنی است که در جوامع سنتی، حق انتخاب و آزادی فردی شان سلب می شود. مرگ سلمی، نقطه ی اوج تراژدی و نشان دهنده ی شکست معصومیت در برابر شر است، اما در عین حال، روحی است که حتی در اسارت، با امید و عشق نفس می کشد و الهام بخش راوی برای درک عمق وجود انسان می شود.

اسکندر بیگ فخری و اسقف

اسکندر بیگ فخری، عموی سلمی، و اسقف شهر، نمادهای برجسته ای از فساد، طمع، جاه طلبی و سنت گرایی کورکورانه هستند. اسکندر بیگ، مردی است که برای کسب قدرت و ثروت بیشتر، خوشبختی و زندگی خواهرزاده اش را قربانی می کند. اسقف نیز، که باید نماد معنویت و عدالت باشد، در رمان، تجسم ریاکاری و تباهی در نهادهای مذهبی است؛ او به جای حمایت از مظلومان، خود در کنار قدرتمندان قرار می گیرد و با سواستفاده از جایگاه دینی اش، به تحقق اهداف دنیوی کمک می کند. این دو شخصیت، نیروی مخربی را نشان می دهند که عشق و پاکی را ویران می کنند و ریشه های بی عدالتی و رنج در جامعه را به نمایش می گذارند. آن ها تجسم تاریکی در برابر نور عشق و معصومیت هستند و نقش مهمی در پیشبرد فاجعه ی داستان ایفا می کنند.

مضامین و مفاهیم اصلی: پرواز در اندیشه های جبران

رمان بال های شکسته، تنها یک داستان عاشقانه نیست، بلکه گنجینه ای از مضامین فلسفی و اجتماعی است که اندیشه های عمیق جبران خلیل جبران را بازتاب می دهد.

عشق زمینی و عشق الهی

یکی از محوری ترین مضامین کتاب، بررسی پیچیدگی های عشق است؛ نه تنها عشق زمینی میان راوی و سلمی، بلکه پیوند آن با عشق الهی و معنوی. جبران نشان می دهد که عشق حقیقی، فراتر از تعلقات مادی است و می تواند پلی میان انسان و حقیقت مطلق باشد. عشق راوی به سلمی، از یک احساس پاک انسانی آغاز می شود و سپس به تجربه ای عمیق تر و عرفانی تر تبدیل می گردد. در نگاه جبران، عشق زمینی اگر پاک و بی ریا باشد، می تواند آینه ای برای درک عشق الهی و جاودانه باشد و روح انسان را به سوی کمال رهنمون سازد.

تقابل سنت و مدرنیته/فردیت

بال های شکسته، نمایشی از جدال دائمی میان آزادی فردی و زنجیره های اجتماعی و مذهبی است. سنت های خشک و بی منطق جامعه، به ویژه در قالب ازدواج های اجباری و رعایت ظواهر دینی، به شدت مورد نقد قرار می گیرد. راوی و سلمی، نماد فردیت هایی هستند که در برابر هنجارهای دست و پاگیر جامعه سرکوب می شوند. این کشمکش، آزادی انسان را به چالش می کشد و نشان می دهد چگونه ساختارهای کهنه می توانند رویاها و آرزوهای افراد را بر باد دهند و آن ها را در اسارت خویش نگاه دارند.

فساد مذهب و قدرت

جبران در این کتاب، نقدی تند و بی پرده بر ریاکاری و تباهی در نهادهای مذهبی و سیاسی وارد می کند. شخصیت هایی مانند اسقف و پسرش، نمادی از روحانیونی هستند که به جای هدایت معنوی، درگیر طمع، قدرت طلبی و فساد مالی و اخلاقی می شوند. آن ها از جایگاه خود برای سوءاستفاده از مردم و تحمیل اراده شان بر دیگران بهره می برند. این نقد، صرفاً به مذهب محدود نمی شود، بلکه قدرت های دنیوی را نیز هدف قرار می دهد و نشان می دهد چگونه طمع و جاه طلبی می توانند اصول اخلاقی و انسانی را زیر پا بگذارند و زندگی افراد بی گناه را نابود کنند.

رنج، فقدان و پذیرش

رنج و فقدان، در سراسر داستان به عنوان عنصری محوری حضور دارند. عشق از دست رفته، جدایی های دردناک و مرگ نابهنگام، همگی به عنوان تجربیاتی عمیق، در مسیر پالایش روح راوی نقش ایفا می کنند. جبران نشان می دهد که رنج، گرچه دردناک است، اما می تواند عاملی برای بیداری، رشد و کشف حقایق پنهان زندگی باشد. از دست دادن سلمی، راوی را وادار به تأمل در ماهیت وجودی خود و جهان می کند و او را به سمت پذیرش تقدیر و درک عمیق تر از معنای زندگی سوق می دهد. این رنج، هرچند سخت است، اما پلی است برای رسیدن به بینشی والا.

آزادی و اسارت

عنوان کتاب، بال های شکسته، به خودی خود نمادی قدرتمند از آرزوهای بر باد رفته و محدودیت های انسانی است. سلمی نماد روح اسیر و بال های شکسته ای است که توان پرواز به سوی آزادی و عشق حقیقی را ندارد. او در قفسی از سنت ها و انتظارات جامعه گرفتار آمده است. این مضمون، از دغدغه های اصلی جبران بود که خود نیز با محدودیت های فرهنگی و اجتماعی زادگاهش در ستیز بود. کتاب به زیبایی بیان می کند که چگونه انسان ها، گاهی ناخواسته و گاهی به دلیل جهل و تعصب، به زندان بانان آزادی یکدیگر تبدیل می شوند و بال های رویاها و آرزوها را می شکنند.

عدالت و بی عدالتی

تأثیر بی عدالتی های اجتماعی بر سرنوشت انسان ها، یکی دیگر از مضامین برجسته ی این اثر است. ازدواج اجباری سلمی و نقش منفعت طلبانه اسقف و اسکندر بیگ، همگی نمادی از بی عدالتی حاکم بر جامعه هستند. جبران از طریق این داستان، به نقد ساختارهایی می پردازد که عدالت را فدای منافع شخصی و قدرت می کنند. او نشان می دهد که چگونه نبود عدالت، می تواند پاک ترین عشق ها را به تباهی بکشاند و زندگی انسان ها را در هاله ای از غم و نومیدی فرو ببرد. پیام اصلی این بخش، درخواست برای بیداری وجدان و مقابله با ظلم و بی عدالتی است که در لایه های پنهان جامعه ریشه دوانده است.

نمادگرایی در بال های شکسته: نگاهی عمیق تر به قلب اثر

نمادگرایی، عنصری حیاتی در آثار جبران خلیل جبران است و بال های شکسته نیز از این قاعده مستثنی نیست. هر جزء از داستان، دارای بار معنایی عمیقی است که لایه های پنهان تر اندیشه های نویسنده را آشکار می کند.

بال های شکسته

عنوان کتاب، بال های شکسته، قوی ترین و آشکارترین نماد اثر است. این بال ها، استعاره ای از آرزوهای بر باد رفته، از دست رفتن آزادی، و ناتوانی روح در پرواز به سوی کمال و عشق حقیقی هستند. بال های شکسته، نماد سرکوب شدن فردیت و آزادی انتخاب توسط سنت های خشک، تعصبات مذهبی و طمع انسان هاست. این نماد، نه تنها به سلمی، بلکه به هر انسانی اشاره دارد که در دام محدودیت ها و ستم های اجتماعی گرفتار می آید و رویاهایش در هم می شکند. آن ها یادآور این حقیقت تلخ هستند که انسان تا چه حد می تواند به دست خودش، یا جامعه ای که در آن زندگی می کند، محدود و از پرواز بازداشته شود.

سلمی

سلمی کرامه، بیش از یک شخصیت داستانی، نماد معصومیت قربانی شده، زیبایی معنوی و پاکی در جهانی آلوده است. او تجسم عشقی است که در زیر بار فشارها و دسیسه های اجتماعی از بین می رود. سلمی با تقدس و پاکی خود، به نمادی از هر آن چیزی تبدیل می شود که در برابر فساد و طمع، محکوم به نابودی است. زندگی کوتاه و پررنج او، انعکاس درد و رنج بسیاری از انسان های بی گناه است که در بستر جامعه ای بی رحم، حق حیات و عشق را از دست می دهند. مرگ او، نمادی از پیروزی تاریکی بر روشنایی و تباهی معصومیت در برابر قدرت ظالم است.

خانه، کلیسا، قبرستان

مکان های خاص در داستان نیز دارای نمادهای عمیقی هستند. خانه سلمی، که باید پناهگاهی از عشق و آرامش باشد، به زندانی برای او تبدیل می شود که در آن از آزادی و حق انتخاب خود محروم می شود. کلیسا، که نماد معنویت و رستگاری است، در رمان به محلی برای فساد، جاه طلبی و تظاهر تبدیل می شود و نقش مذهب را در سقوط اخلاقی جامعه به نمایش می گذارد. قبرستان، در نهایت، نمادی از پایان ناگزیر رنج ها و رهایی است؛ جایی که سلمی از تمام قید و بندها آزاد می شود و روحش به سوی ابدیت پرواز می کند. این مکان ها، همگی نمادی از محدودیت های مادی و معنوی هستند که سرنوشت انسان ها را شکل می دهند.

هر جوانی در بهار زندگی اش سلمی کرامه ای دارد که در هنگام غفلتش به سراغ او می آید و به تنهایی اش معنایی شاعرانه می دهد و وحشت را مأنوس و سکوت شب هایش را آمیخته با آهنگ می سازد.

تأثیر و ماندگاری بال های شکسته: چرا هنوز این کتاب را می خوانیم؟

گذشت بیش از یک قرن از انتشار بال های شکسته، نه تنها از ارزش آن نکاسته، بلکه جایگاه آن را به عنوان یک اثر کلاسیک و الهام بخش در ادبیات جهانی تثبیت کرده است. دلیل اصلی ماندگاری این رمان، اهمیت جهانی پیام های آن است؛ پیام هایی درباره ی عشق، آزادی، عدالت و رنج که فراتر از زمان و مکان، با انسان ها ارتباط برقرار می کنند. جبران خلیل جبران با زبانی شاعرانه و روح بخش، توانسته است احساسات و کشمکش های درونی بشر را به گونه ای به تصویر بکشد که هر خواننده ای، صرف نظر از فرهنگ و پس زمینه اش، بتواند با آن همذات پنداری کند.

این رمان به دلیل نقد بی پرده اش نسبت به فساد مذهبی و اجتماعی، در زمان خود و حتی امروز، اهمیت فراوانی دارد. بال های شکسته به عنوان صدایی برای مظلومان و آزاداندیشان، همچنان به ما یادآوری می کند که چگونه باید در برابر ظلم ایستاد و برای حفظ اصالت عشق و انسانیت مبارزه کرد. نقش آن در شناساندن جبران خلیل جبران به مخاطبان جهانی نیز غیرقابل انکار است؛ این کتاب، در کنار «پیامبر»، به بسیاری از مردم جهان فرصت داد تا با عمق اندیشه و زیبایی قلم این نویسنده ی برجسته آشنا شوند. پیام های ابدی عشق، رنج و جستجوی حقیقت، سبب شده اند تا بال های شکسته همچنان به عنوان اثری پرخواننده و الهام بخش در قفسه ی کتابخانه ها و قلب خوانندگان جای داشته باشد.

نتیجه گیری: پیام نهایی بال های شکسته

کتاب بال های شکسته اثری است عمیق و شورانگیز که قلب و روح خواننده را به سفری پر از عشق، رنج و تأملات فلسفی دعوت می کند. این داستان با محوریت عشقی معصومانه که قربانی دسیسه ها و سنت های متحجر می شود، به نقدی جدی از فساد نهادهای اجتماعی و مذهبی بدل می گردد. جبران خلیل جبران با قلمی شاعرانه، تصویری گویا از تقابل آزادی فردی و زنجیره های اجتماعی را ترسیم می کند و نشان می دهد که چگونه رنج و فقدان می توانند راهی به سوی بیداری و درک عمیق تر از معنای زندگی باشند.

بال های شکسته فراتر از یک روایت عاشقانه، به نمادی از مبارزه ی انسان برای حفظ اصالت و جستجوی حقیقت تبدیل شده است. این رمان، دعوت به تفکری عمیق درباره ی ماهیت عشق، ارزش آزادی و پیامدهای بی عدالتی است. خواندن این اثر، نه تنها فرصتی برای آشنایی با یکی از برجسته ترین آثار جبران خلیل جبران است، بلکه تجربه ای فراموش نشدنی برای درک لایه های پنهان رنج و زیبایی در روح انسان محسوب می شود. برای تجربه ی کامل این سفر عاطفی و فلسفی و لمس ابعاد بی نظیر این شاهکار ادبی، خواندن نسخه کامل کتاب بال های شکسته به شدت توصیه می شود.