جشن روز جمجمه در بولیوی

در میان تنوع فرهنگی بی نظیر جهان برخی آیین ها و جشن ها وجود دارند که ممکن است در نگاه اول عجیب به نظر برسند اما ریشه در اعماق باورها و تاریخ یک ملت دارند. جشن روز جمجمه در بولیوی یکی از همین آیین هاست؛ سنتی که در آن مرز بین زندگی و مرگ به شکلی متفاوت از آنچه می شناسیم تعریف می شود. این جشن صرفاً یک مراسم یادبود نیست بلکه نمایشی زنده از ارتباط عمیق مردم بولیوی با گذشتگان و اعتقادشان به تأثیر آن ها بر زندگی روزمره است. در ادامه به جزئیات این رسم منحصربه فرد پیشینه و باورهای پشت آن خواهیم پرداخت.

رسم عجیب مردم بولیوی

در کشور بولیوی رسمی کهن و در عین حال عجیب وجود دارد که توجه بسیاری را به خود جلب کرده است: جشن روز جمجمه یا Día de los Natitas. این آیین که ریشه در باورهای بومیان باستانی این سرزمین دارد هر ساله با شکوه خاصی برگزار می شود و نشان دهنده دیدگاه منحصربه فرد مردم این کشور نسبت به مرگ و مردگان است. این جشن نه تنها یک مراسم یادبود بلکه رویدادی اجتماعی و فرهنگی محسوب می شود که در آن خانواده ها ارتباط خود را با عزیزان از دست رفته شان تجدید می کنند.

این رسم در نگاه بسیاری از فرهنگ های دیگر جهان ممکن است غیرمعمول به نظر برسد اما برای مردم بولیوی بخشی جدایی ناپذیر از هویت فرهنگی و معنوی آن هاست. در این روز جمجمه های نگهداری شده در خانه ها به کانون توجه تبدیل می شوند و با احترام و محبت خاصی مورد پرستاری قرار می گیرند. این جشن نمایش زنده ای از تداوم حیات و ارتباط بین نسل ها حتی پس از مرگ فیزیکی است و نشان می دهد که چگونه گذشته در زندگی حال مردم بولیوی حضور دارد.

روز جمجمه Day of the Skulls

جشن روز جمجمه که در زبان محلی به آن Día de los Natitas گفته می شود یکی از مهم ترین و رنگارنگ ترین آیین های سنتی در بولیوی است. این جشن هر سال در تاریخ هشتم نوامبر یک هفته پس از روز همه قدیسین و روز همه ارواح برگزار می شود. انتخاب این تاریخ نشان دهنده ارتباط این جشن با چرخه زندگی و مرگ و جایگاه آن در تقویم معنوی مردم بولیوی است.

نام این جشن به وضوح به ماهیت آن اشاره دارد: تمرکز بر جمجمه انسان. این جمجمه ها که اغلب متعلق به بستگان یا حتی جمجمه های بی نامی هستند که از گورستان ها به دست آمده اند در این روز نقش اصلی را ایفا می کنند. مردم با آوردن این جمجمه ها به فضاهای عمومی و شرکت در مراسم جمعی به آن ها احترام می گذارند و از آن ها طلب برکت و محافظت می کنند. این جشن ترکیبی از سنت های بومی پیش از کلمبیا و عناصر کاتولیک است که در طول قرن ها شکل گرفته و تثبیت شده است.

این جشن فقط به مناسبت جمجمه مردگان برگزار می شود

برخلاف تصور رایج جشن روز جمجمه صرفاً به مناسبت یادبود کلیت مردگان نیست بلکه به طور خاص بر جمجمه افراد تمرکز دارد. مردم بولیوی معتقدند که بخشی از روح انسان پس از مرگ در جمجمه باقی می ماند و به همین دلیل جمجمه نمادی زنده از فرد درگذشته محسوب می شود. این تمرکز بر جمجمه این جشن را از سایر مراسم یادبود مردگان متمایز می کند.

جمجمه هایی که در این جشن مورد استفاده قرار می گیرند معمولاً جمجمه عزیزان از دست رفته هستند که توسط خانواده ها از قبرها خارج شده و در خانه نگهداری می شوند. با این حال برخی افراد نیز ممکن است جمجمه های بی نام را از گورستان ها یا منابع دیگر تهیه کرده و از آن ها مراقبت کنند. مهم اعتقاد به حضور روح در جمجمه و ارتباط مداوم با آن است که محور اصلی این جشن را تشکیل می دهد.

جشن روز جمجمه برای قدردانی از مردگان در بولیوی

هدف اصلی از برگزاری جشن روز جمجمه در بولیوی قدردانی از مردگان است. مردم بولیوی بر این باورند که جمجمه های نگهداری شده در خانه هایشان محافظان آن ها هستند و برایشان خوش شانسی امنیت و برکت می آورند. این جمجمه ها به عنوان واسطه ای بین دنیای زندگان و دنیای ارواح عمل می کنند و می توانند در امور زندگی روزمره تأثیرگذار باشند.

در این روز خانواده ها با برپایی مراسم و جشن از جمجمه های خود برای محافظت و کمک هایشان در طول سال تشکر می کنند. این قدردانی نه تنها شامل ادای احترام بلکه شامل ارائه هدایا و برگزاری مراسم شاد نیز می شود. مردم معتقدند که با شاد نگه داشتن روح باقی مانده در جمجمه می توانند از حمایت و برکت آن ها اطمینان حاصل کنند و از بلایا و بدشانسی ها در امان بمانند.

پیشینه این آئین

آیین روز جمجمه ریشه در باورهای عمیق و کهن بومیان آمریکای جنوبی به ویژه در منطقه آند دارد. پیش از ورود اسپانیایی ها و مسیحیت بسیاری از فرهنگ های بومی این منطقه از جمله تیاهواناکو و اینکا به اهمیت جمجمه و ارتباط آن با اجداد و دنیای پس از مرگ اعتقاد داشتند. آن ها جمجمه ها را به عنوان نمادی از قدرت حکمت و ارتباط با نیاکان خود حفظ می کردند.

یکی از ریشه های احتمالی این جشن به رسم باستانی قوم اورو چیپایا (Uru Chipaya) بازمی گردد که طبق برخی روایات اجساد عزیزانشان را پس از گذشت یک سال از زمان مرگ از قبر خارج کرده و جمجمه آن ها را حفظ می کردند. با گذشت زمان و تلفیق فرهنگ بومی با سنت های کاتولیک این باورها و رسوم شکل جدیدی به خود گرفتند و به تدریج به جشن روز جمجمه امروزی تبدیل شدند که در آن عناصر بومی و مسیحی در هم آمیخته اند.

اعتقادی جالب در پس این آئین

یکی از جالب ترین باورهایی که پشت جشن روز جمجمه وجود دارد اعتقاد به وجود چندین روح در هر فرد است. بر اساس این باور هر انسان دارای هفت روح است و پس از مرگ شش روح بدن را ترک می کنند اما یک روح در جمجمه باقی می ماند. این روح باقی مانده در جمجمه نمادی از حیات و آگاهی پس از مرگ است و ارتباط بین فرد درگذشته و خانواده اش را حفظ می کند.

این اعتقاد باعث می شود که مردم بولیوی برای جمجمه ها احترام و اهمیت فوق العاده ای قائل باشند. آن ها جمجمه را نه تنها یک بقایای فیزیکی بلکه موجودی زنده و هوشیار می دانند که می تواند بشنود ببیند و بر زندگی آن ها تأثیر بگذارد. به همین دلیل از جمجمه ها با دقت و احترام فراوان در خانه نگهداری می شود و در روز جشن با آن ها مانند مهمانان ویژه رفتار می شود.

نظر مردمان بولیوی در مورد این جشن

برای بسیاری از مردم بولیوی به ویژه در شهر لاپاز و مناطق اطراف آن جشن روز جمجمه یک آیین بسیار مهم و مقدس است. آن ها با افتخار از جمجمه های عزیزانشان نگهداری می کنند و شرکت در این جشن را نشانه ای از ایمان و احترام به گذشتگان می دانند. از نظر آن ها حضور جمجمه در خانه باعث آرامش خاطر و احساس امنیت می شود زیرا معتقدند که روح عزیزشان همچنان مراقب آن هاست.

مصاحبه ها و روایت های مردم محلی نشان می دهد که آن ها ارتباط عمیقی با این جمجمه ها برقرار می کنند. برای مثال برخی افراد جمجمه پدر مادر یا پدربزرگ و مادربزرگ خود را به مراسم می آورند و احساس می کنند که آن ها هنوز بخشی از خانواده هستند و برایشان برکت و خوشبختی می آورند. هرگونه بی احترامی یا آسیب به جمجمه نیز در فرهنگ آن ها نشانه بدشانسی و اتفاقات ناگوار تلقی می شود که نشان دهنده اهمیت فوق العاده این آیین در زندگی روزمره آن هاست.

جشن روز جمجمه در بولیوی تصاویر

جشن روز جمجمه از نظر بصری بسیار غنی و رنگارنگ است. در این روز مردم جمجمه های خود را با دقت و سلیقه فراوان تزئین می کنند. این تزئینات می تواند شامل انواع گل های تازه برگ های کوکا کلاه های پشمی یا سنتی عینک های آفتابی سیگار و حتی نوشیدنی های مورد علاقه فرد درگذشته باشد. هر خانواده تلاش می کند تا جمجمه عزیز خود را به بهترین شکل ممکن آراسته کند.

پس از تزئین جمجمه ها اغلب در جعبه های کوچک چوبی یا مقوایی قرار داده شده و به گورستان اصلی شهر یا مکان های برگزاری مراسم عمومی برده می شوند. در این مکان ها جشن بزرگی با حضور مردم موسیقی زنده محلی رقص و سرو غذا و نوشیدنی برپا می شود. تصاویر این مراسم ترکیبی از احترام عمیق به مردگان و فضای جشن و سرور را به نمایش می گذارند؛ صحنه هایی که در آن جمجمه های تزئین شده در کنار افراد زنده قرار گرفته اند و همگی در حال جشن گرفتن هستند.

جشن روز جمجمه در بولیوی چه نام دارد؟

این جشن در بولیوی به نام Día de los Natitas شناخته می شود که در انگلیسی به معنی Day of the Skulls یا روز جمجمه ها است.

تاریخ برگزاری جشن روز جمجمه در بولیوی چه زمانی است؟

جشن روز جمجمه هر ساله در تاریخ هشتم نوامبر یک هفته پس از روز همه قدیسین و روز همه ارواح برگزار می شود.

دلیل برگزاری جشن روز جمجمه در بولیوی چیست؟

این جشن برای قدردانی از جمجمه های نگهداری شده برگزار می شود زیرا مردم بولیوی معتقدند آن ها محافظان خانواده هستند و برایشان خوش شانسی امنیت و برکت می آورند.

جمجمه ها در جشن روز جمجمه نماد چه هستند؟

جمجمه ها نماد بخشی از روح فرد درگذشته هستند که پس از مرگ در آن ها باقی می ماند. آن ها نماد ارتباط مستمر با مردگان و منبع برکت و محافظت برای زندگان محسوب می شوند.

سابقه برگزاری جشن روز جمجمه در بولیوی چقدر است؟

این آیین ریشه در باورهای کهن بومیان منطقه آند پیش از ورود اسپانیایی ها دارد و قرن هاست که در بولیوی به اشکال مختلف برگزار می شود.

مردم بولیوی با جمجمه ها در این جشن چه می کنند؟

مردم جمجمه های عزیزانشان را تزئین می کنند و آن ها را به گورستان یا مکان های عمومی می برند تا در مراسم جشن و قدردانی شرکت کنند. در این مراسم موسیقی رقص و غذا نیز وجود دارد.