انشتار نخستین تصاویر از جد نیم میلیاردساله عقرب، عنکبوت و خرچنگ

غزال زیاری: شاید این سوال برایتان مطرح باشد که اولین جد مشترک عقرب ها، عنکبوت ها و خرچنگ های نعل اسبی کدام موجود بوده است؟

لورنزو لوستری، دانشجوی دکترای دانشگاه لوزان سوییس با حمایت CNRS، موفق به شناسایی فسیلی شده که شکاف موجود بین گونه های مدرن موجودات و گونه های متعلق به دوران کامبرین (505 میلیون سال پیش) را پر می کند و با بهره گیری از اطلاعات نهفته در همین فسیل، موفق به حل یک معمای قدیمی دیرینه شناسی شده است.

به گزارش کاماکس، عقرب ها، عنکبوت ها و خرچنگ های نعل اسبی امروزی به خانواده بندپایان تعلق دارند که حدود به 540 میلیون سال پیش روی زمین ظاهر شده اند؛ آن ها در حقیقت عضو زیرشاخه ای به نام گیره داران ( chelicerae) هستند و اندام های گیره مانندی دارند که از آن ها برای گاز گرفتن، گرفتن طعمه یا تزریق زهر استفاده می کنند؛ اما سوال مطرح شده اینجاست که اجداد این گروه، کدام جانور است؟

از زمان آغاز مطالعات روی فسیل های باستانی این سوال ذهن دیرینه شناسان را به خود درگیر کرده و در طول این مدت، شناسایی هرگونه شباهتی بین بندپایان اولیه که شباهت های کافی با گونه های امروزی داشته باشد تا بتوان آن را به عنوان اجداد عقرب ها و عنکبوت ها برگزید، غیرممکن به نظر می رسید. در این میان، فسیلی متعلق به دوران کلیدی 505 تا 430 میلیون سال پیش هم که می توانست بررسی تبارشناسی را تسهیل کند، یافت نمی شد و ابهامات همچنان پابرجا می ماند.

قطعه گم شده پیدا شد

در این میان، لورنزو لوستری، دانشجوی دکترای دانشکده علوم زمین و محیط زیست دانشگاه لوزان (UNIL)، توانست قطعه گم شده این پازل را پیدا کند. او که همراه با سرپرستانش مشغول مطالعه روی صد فسیل با قدمت 478 میلیون سال متعلق به ساختار فزواطه (Fezouata Shale) در مراکش بود، به فسیلی رسید که موجودات مدرن را به موجودات کامبرین (505 میلیون سال پیش) مرتبط می کرد. لوستروی نتایج این مطالعه را در Nature Communications منتشر کرده است.

در اوایل دهه جاری بود که فسیل های فزواطه کشف و مورد تجزیه وتحلیل گسترده قرار گرفتند. تصویر منتشرشده از فسیل مذکور در نشریه، یکی از فراوان ترین فسیل ها در این منطقه است تا پیش ازاین هرگز دیده نشده بود. اندازه این فسیل بین 5 تا 10 میلی متر است و نام علمی Setapedites abundantis برای آن انتخاب شده است.

این فسیل برای اولین بار امکان ردیابی دودمان گیره داران (chelicerates) را از ظهور اولین بندپایان تا عنکبوت ها، عقرب ها و خرچنگ های نعل اسبی مدرن را برای دانشمندان فراهم کرد.

لوستری دراین باره توضیح داد: «در ابتدا، ما فقط به دنبال این بودیم که این فسیل را نام گذاری و توصیف کنیم و اصلاً نمی دانستیم که این، فسیل پررمز و رازی است؛ اما پس از تجزیه وتحلیل های دقیق متوجه شدیم که این فسیل، درواقع شکاف مهمی را در درخت تکاملی زندگی پر می کند و این یافته شگفت انگیزی است.»

البته این فسیل هنوز تمام اسرار خود را فاش نکرده ولی درهرحال، برخی از ویژگی های آناتومیک آن، امکان دستیابی به درک عمیق تری از تکامل اولیه گروه chelicerate (گیره داران) را برای دانشمندان فراهم کرده و شاید حتی برخی شکل های فسیلی را که شباهت های آن ها بحث های زیادی وجود دارد، به این گروه مرتبط کند.

با بهره گیری از آنالیزهای فیلوژنتیکی که به صورت ریاضی شجره نامه گونه های مختلف را بر اساس “کدگذاری” تمام صفات تشریحی آن ها بازسازی می کند، اهمیت فسیل فزواطه (Fezouata) مشخص می شود.

دانشمندان برای به دست آوردن این نتایج، صد فسیل را موردبررسی قرار دادند و برای بازسازی آناتومی آن ها به صورت جزیی و سه بعدی، از یک اسکنر اشعه ایکس استفاده کردند و درنهایت توانستند این فسیل ها را با فسیل های متعددی که از سایر مکان ها به دست آمده بود و همچنین با اقوام قدیمی تر خود مقایسه کنند.

به زودی قرار است تا نمایشگاهی موقت با همکاری UNIL در مورد موجودات زنده Fezouata در کاخ رومینه لوزان سوییس برگزار شود.

منبع: phys.org

54321